W ramach audycji w Poranku z Radiem Warszawa mieliśmy przyjemność gościć Danutę Czapczyńską-Kleszczyńską, kuratorkę wystawy „Światłem Malowani”. Wystawa, odbywająca się w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, prezentuje bogate dziedzictwo Krakowskiego Zakładu Witraży Żeleńskich – miejsca, które przez dekady odgrywało kluczową rolę w rozwoju sztuki witrażowej w Polsce.

Pasja, która zaczęła się od architektury

Danuta Czapczyńska-Kleszczyńska zdradziła, że zamiłowanie do architektury towarzyszyło jej od zawsze, inspirowane twórczością ojca-architekta. Jej edukacyjne kroki skierowały ją ku średniowiecznym kościołom pofranciszkańskim i gotyckim witrażom, o których z pasją opowiadał profesor Lech Kalinowski. To właśnie jego wykłady zaszczepiły w niej fascynację tą dziedziną sztuki. Choć początkowo jej zainteresowania koncentrowały się na architekturze, przełom nastąpił dzięki współpracy z profesorem Janem Samkiem, który zainspirował ją do eksploracji tematu secesyjnych witraży w Krakowie.

Krakowski Zakład Żeleńskich: Dziedzictwo Izy Żeleńskiej

Jednym z głównych tematów rozmowy była postać Izy Żeleńskiej, niezwykle przedsiębiorczej kobiety, która po śmierci męża w 1914 roku przejęła kierownictwo nad zakładem witraży. W trudnych czasach wojennych i powojennych Żeleńska nie tylko utrzymała warsztat, ale również doprowadziła do jego rozkwitu. Dzięki niej zakład zdobywał prestiżowe nagrody i poszerzał swoją działalność, stając się jednym z najważniejszych miejsc na mapie polskiej sztuki witrażowej.

Wystawa „Światłem Malowani”

Kurator opowiedziała również o samej wystawie, która prezentuje jedynie niewielką część zachowanego dorobku Krakowskiego Zakładu Witraży Żeleńskich. Na ekspozycji można zobaczyć projekty witraży – zarówno te w skali 1:10, jak i większe kartony – a także mozaiki. Niestety, wiele cennych dzieł nie mogło zostać wypożyczonych z uwagi na ich delikatność lub ograniczenia logistyczne.

Dlaczego witraże są tak wyjątkowe?

Podczas rozmowy podkreślono, że witraż to sztuka niezwykle wymagająca i krucha. Z jednej strony fascynuje swoim pięknem, a z drugiej – wymaga ogromnej precyzji i staranności. W Polsce sztuka witrażowa przez lata pozostawała w cieniu innych dziedzin. Jednak dzięki działalności badaczy, takich jak Krystyna Pawłowska czy Danuta Czapczyńska-Kleszczyńska, odzyskuje należne jej miejsce.

Zaproszenie na wystawę

Wystawa „Światłem Malowani” to wyjątkowa okazja, aby z bliska przyjrzeć się dziełom, które od ponad wieku zdobią polskie świątynie i budynki. Zapraszamy do Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, aby odkryć na nowo magię światła i koloru.

Serdecznie dziękujemy Danucie Czapczyńskiej-Kleszczyńskiej za rozmowę oraz inspirujące spojrzenie na sztukę witrażową. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy na wystawę – światło i kolor czekają, by opowiedzieć swoją historię!

GK