„Kamienie Pamięci. Bohaterowie opozycji demokratycznej 1981–1983”. Już po raz 12 Instytut Pamięci Narodowej przygotował projekt dla miłośników najnowszej historii Polski.

 

Projekt ma na celu przypomnienie losów lokalnych bohaterów i ich działalności w danych miejscach naszego kraju. Jest to forma upamiętnienia tych, którzy czasami znani są z czynów, ale pozbawieni nazwisk. To także możliwość do zagłębienia się w historię swojej „małej Ojczyzny”.

 

Zadanie projektowe polega na odnalezieniu bohatera zasługującego na szczególne upamiętnienie, najlepiej ze swojego regionu (bohatera lokalnego), wpisującego się w temat projektu, tj. osoby zaangażowanej w działalność opozycji demokratycznej, wywodzącej się z Solidarności, Solidarności Walczącej, Konfederacji Polski Niepodległej, Duszpasterstwa Ludzi Pracy, Niezależnego Zrzeszenia Studentów, młodzieży szkolnej i akademickiej, osoby, która po wprowadzeniu stanu wojennego przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego była represjonowana, internowana, więziona, tworzyła konspiracyjne struktury, angażowała się w podziemny drugi obieg wydawniczy lub w innych formach oporu występowała przeciwko komunistycznej dyktaturze w latach 1981–1983. Może to być osoba, której biografia jest już przedmiotem badań historyków lub taka, która jeszcze nie została zapisana w zbiorowej pamięci, a na to zasługuje. Ważne jest opracowanie działalności tej postaci, a także zaproponowanie jej upamiętnienia oraz upowszechnienia wiedzy o niej w wybrany przez siebie sposób.

 

„Kamienie” to metafora trwałości naszej pamięci o osobach, które często są pozbawione nazwiska. Tą formą organizatorzy chcą przywrócić im pamięć i tożsamość.

 

– To jest projekt, nie konkurs, warto o tym pamiętać. Wobec tego nie mamy tutaj miejsc, ale każde prace, które spełnią kryteria, zostaną nagrodzone – mówi naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej w Warszawie dr Dariusz Gałaszewski.

 

Uczestnik projektu powinien odtworzyć życiorys wybranego bohatera oraz zebrać wszelkie dostępne informacje z nim związane. Forma może być różna: od fotografii, poprzez pamiątki, do wywiadu. Jedynym ograniczeniem jest kreatywność uczestników projektu. Ważnym elementem projektu jest także upowszechnienie wiedzy o tej postaci w wybrany przez siebie sposób: stworzenie wystawy, wydanie gazetek i broszur, napisanie artykułu, przygotowanie stron internetowych, fanpage’ów w mediach społecznościowych, nagranie filmu, zorganizowanie spotkań ze świadkami historii, debat, wystawienie spektaklu, zorganizowanie rekonstrukcji historycznej, happeningu itp. Nagrodą jest „kamień”, który na trwałe wryje się w pamięć narodową.

 

Ideę projektu przedstawił dr Dariuz Gałaszewski.

 

– Ta edycja poświęcona jest pozycji demokratycznej 1981-83, tej, która działała po wprowadzeniu stanu wojennego. Za każdym razem chodzi o to samo, to znaczy, aby znaleźć lokalnych bohaterów, związanych z historią Polski XX wieku, z naciskiem na bohaterów lokalnych. Takie osoby jak Grzegorz Przemyk czy Emil Barchański są nam znane z podręczników, książek. Natomiast ten projekt ma na celu przywrócenie imion i nazwisk tym, którzy z narażeniem życia prowadzili działalność antykomunistyczną, ale nie mają swojego „pomnika”, nie są znani szerszemu gronu osób.

 

Autorzy prac zobowiązani są do przesłania sprawozdania i dokumentacji związanej z wybranym bohaterem. Informacje o zakwalifikowanych do projektu zostaną umieszczone na specjalnej mapie internetowej. Informacje na temat zgłoszeń oraz szczegółową instrukcję można znaleźć na stronie internetowej.

 

Radio Warszawa objęła patronat nad projektem.

 

Wypowiedź dr. Dariusza Gałaszewskiego:

 

 

 

Karolina Stachacz