Badacze z całego świata, potomkowie ocalonych i krewni ratujących przed Zagładą pojawią się na rozpoczynającej się dziś w Warszawie konferencji naukowej Instytutu Pileckiego.

Trzydniowe wydarzenie pod tytułem „Decyzja: ratować ludzi. Dyplomaci i akcje pomocowe podczas Holokaustu” wiąże się z obchodzonym obecnie Rokiem Grupy Ładosia. Upamiętnia on polsko-żydowską grupę działającą podczas II wojny światowej w Szwajcarii pod kierunkiem ambasadora Aleksandra Ładosia. Grupa wystawiała Żydom w całej Europie paszporty neutralnych krajów latynoamerykańskich. W ten sposób uratowano przed Zagładą co najmniej kilkaset osób.

Kierownik Działu Archiwum w Instytucie Pileckiego Krzysztof Wiśniewski powiedział, że Grupa Ładosia będzie tylko punktem wyjścia do pogłębionej dyskusji.

– Zaprosiliśmy chociażby prof. Mordecaia Paldiela, byłego dyrektora Departamentu ds. Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Instytucie Jad Waszem. Opowie on szerzej na temat stanu i przyszłości badań nad Grupą Ładosia. Chcemy też pójść krok dalej i przyjrzeć się innym dyplomatom, zarówno z Polski, jak i z innych krajów, którzy podczas Holokaustu ratowali Żydów – wyjaśnił Krzysztof Wiśniewski.

W 2019 roku Instytut Jad Waszem przyznał tytuł Sprawiedliwego jedynie konsulowi Konstantemu Rokickiemu, który jako członek Grupy Ładosia własnoręcznie sfałszował ponad tysiąc paszportów Paragwaju. Ambasador Aleksander Ładoś i jego zastępca Stefan Ryniewicz mieli otrzymać oficjalne podziękowanie. Jednak pod koniec ubiegłego roku ówczesny prezydent Izraela Reuwen Riwlin w liście do konsula honorowego RP w Zurychu Markusa Blechnera zapewnił, że do Jad Waszem trafiły nowe dokumenty i sprawa uznania dwóch dyplomatów za Sprawiedliwych jest w toku.

Dyplomaci z różnych państw pomagali Żydom przede wszystkim poprzez wystawianie fałszywych paszportów potwierdzających obywatelstwo krajów neutralnych bądź wiz umożliwiających przyjazd do państwa trzeciego. Krzysztof Wiśniewski zaznaczył, że sposoby niesienia dyplomatycznego ratunku były różne.

– Mamy nadzieję, że to porównanie i zestawienie poszczególnych historii pozwoli nam lepiej zgłębić to jak działały dyplomacje poszczególnych krajów i jak być może nawet współpracowały ze sobą – dodał kierownik Działu Archiwum w Instytucie Pileckiego.

Ponadto dziś o 14:30 odbędzie się konferencja prasowa inaugurująca działalność Międzynarodowego Komitetu Grupy Ładosia. Celem działanie tego gremium będzie popularyzowanie faktów dotyczących paszportów życia, w nawiązaniu do udanej współpracy polsko – żydowskiej oraz idei, które były podstawą działalności Grupy.

Konferencja „Decyzja: ratować ludzi. Dyplomaci i akcje pomocowe podczas Holokaustu” odbywa się pod patronatem honorowym prezydenta Andrzeja Dudy.

Więcej informacji o konferencji TUTAJ.

IAR