18 maja mija 102. rocznica urodzin Karola Wojtyły, w latach 1978-2005 – papieża Jana Pawła II, w 2014 roku ogłoszonego świętym. Nazwany „papieżem pielgrzymem”, podczas pontyfikatu odbył 104 podróże zagraniczne, przebywał w 132 krajach.
Dziewięciokrotnie odwiedził ojczyznę, po raz ostatni w 2002 roku. Każda z tych pielgrzymek niosła ze sobą wzniosłe wydarzenia, jak modlitwa do Ducha Świętego w Warszawie, wizyta w parlamencie, wielkie Msze beatyfikacyjne i kanonizacyjne. Były też osobiste spotkania z chorymi, przemówienia poza protokołem, spontaniczne dialogi z młodzieżą przy Franciszkańskiej w Krakowie i przelot papieskim helikopterem nad ukochanymi przez Ojca Świętego Tatrami.
Historyczne znaczenie miała pierwsza pielgrzymka w czerwcu 1979 roku. Biskup Rzymu pierwszy raz odwiedził Polskę w jej tysiącletnich dziejach. Była to zarazem pierwsza wizyta głowy Kościoła rzymskokatolickiego w kraju rządzonym przez komunistów. Wtedy to na placu Zwycięstwa (obecnie plac marsz. Józefa Piłsudskiego) w Warszawie padły znamienne słowa Jana Pawła II.
Podczas Mszy świętej na Jasnej Górze w 1979 roku Jan Paweł II apelował, aby wszyscy Polacy mogli cieszyć się wolnością i poszanowaniem. Rok po tej pielgrzymce powstała Solidarność.
Papież, który odegrał ogromną rolę w obaleniu komunizmu w Europie, od początku pontyfikatu miał głębokie przeświadczenie o swojej misji w Kościele powszechnym, jak i wobec własnej ojczyzny. W Gnieźnie, uważanym za kolebkę polskiego państwa, Jan Paweł II mówił (1979) o papieżu Słowianinie, który ma odsłonić jedność Europy.
Jan Paweł II, jako pierwszy papież w historii, 7 czerwca 1979 roku, przyjechał do byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, który nazwał „Golgotą naszych czasów”. Podkreślił, że jako Głowa Kościoła, nie mógł nie przybyć do tego miejsca. Zaznaczył, że odwiedza były obóz, również, jako „syn polskiego narodu”. Jan Paweł II zwrócił uwagę, że każdy naród powinien mieć zapewnione prawa do istnienia, wolności, niepodległości, a także własnej kultury i godziwego rozwoju. Mówił w Auschwitz, że tylko pokój może kierować losami narodów i całej ludzkości.
Podczas pielgrzymek do ojczyzny Jan Paweł II zwracał uwagę na wartości, budził ducha w rodakach. W 1983 roku, dwa lata po wprowadzeniu stanu wojennego, papież przypomniał w Katowicach, że prawa człowieka mają pierwszeństwo przed kapitałem i produkcją. Równocześnie wskazał na konieczność rzetelnej pracy i moralnej odnowy narodu.
Do ważniejszych wydarzeń podczas papieskich wizyt w Polsce należało spotkanie z parlamentarzystami w 1999 roku. Przemawiając po raz pierwszy w historii w parlamencie narodowym, Jan Paweł II przestrzegł przed nadużywaniem władzy i korupcją, którą określił jako „zagrożenie dla demokracji”.
Ojciec Święty zwrócił się też bezpośrednio do parlamentarzystów.
Jan Paweł II mówił o potrzebie ładu moralnego, dzięki któremu każdy człowiek może realizować swoje powołanie i być spełnionym. Podczas pielgrzymki do Polski w 1991 roku modlił się o to, by rodacy potrafili odpowiedzialnie korzystać z wolności.
Na Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym we Wrocławiu w 1997 roku papież podkreślił, że ekumenizm w Kościele to więcej niż wzajemna tolerancja i akceptacja, to jedność powodowana wewnętrznym pragnieniem każdego człowieka.
Szczególnym celem papieskich pielgrzymek do ojczyzny były Wadowice, rodzinne miasto Ojca Świętego. Podczas najdłuższej wizyty w Polsce w 1999 roku entuzjazm wiernych wywołało wyznanie Jana Pawła II w Wadowicach: „Zawsze wracam tu z poczuciem, że jestem oczekiwany jak w rodzinnym domu”.
Tradycją papieskich pielgrzymek do ojczyzny stały się spotkania z młodzieżą przy Franciszkańskiej 3 w Krakowie, odbywające się poza oficjalnym protokołem. Jan Paweł II stojąc w oknie pałacu arcybiskupów, prowadził nieformalną audiencję dla młodych, często o późnej porze, po całym dniu pielgrzymowania. W 1987 roku okazało się, że drugie słynne okno było w rezydencji biskupów tarnowskich. Tam Jan Paweł II prowadził spontaniczny dialog z młodzieżą, mimo zmęczenia, nie tracąc poczucia humoru.
Jan Paweł II apelował do rodaków, aby nie wstydzili się wiary. W 1997 roku w homilii podczas Mszy świętej celebrowanej pod Wielką Krokwią w Zakopanem, papież mówił o krzyżu stojącym na Giewoncie od początku XX wieku. Podkreślił, że krzyż ten jest znakiem wiary przodków i nadziei dla współczesnych Polaków.
W trakcie ostatniej pielgrzymki do kraju, w sierpniu 2002 roku, papież konsekrował Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewnikach. Nawiązując do napisu „Jezu, ufam Tobie”, który znajduje się na obrazie Jezusa Miłosiernego, namalowanego zgodnie z wizją Świętej Faustyny, Jan Paweł II podkreślił, że to wyznanie jest szczególnie potrzebne współczesnemu człowiekowi, zagrożonemu licznymi przejawami zła.
Podczas pierwszej wizyty w ojczyźnie w 1979 roku, na krakowskich Błoniach, Jan Paweł II wygłosił specjalne, aktualne do dziś, przesłanie.
Jan Paweł II zmarł w Watykanie, 2 kwietnia 2005 roku, w 9666. dniu swego pontyfikatu. Wiadomość tę ogłosił arcybiskup Leonardo Sandri: „O godzinie 21:37 nasz Ojciec Święty powrócił do domu Ojca”. W odpowiedzi na placu świętego Piotra zapadła głęboka cisza, a potem rozległy się gromkie, niemilknące oklaski. Co roku, w rocznicę śmierci Świętego Jana Pawła II, w wielu miejscach w Polsce i na całym świecie odbywają się modlitwy, czuwania, nabożeństwa. O 21:37 zapalają się światła między innymi na placu Piłsudskiego w Warszawie, przy Franciszkańskiej w Krakowie, oświetlony jest także krzyż na Giewoncie.
IAR
