19 maja przypada wspomnienie liturgiczne błogosławionej Matki Elżbiety Róży Czackiej, założycielki Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi oraz Zakładu dla Niewidomych w Laskach.

 

W wieku 22 lat straciła wzrok. Dzięki silnej wierze i mocnemu charakterowi, młoda dziewczyna pochodząca z hrabiowskiego rodu, nie załamała się, a utratę wzroku potraktowała jako wyzwanie, by zająć się pomocą dla niewidomych. W 1910 roku założyła w Warszawie pierwszy dom dla niewidomych dziewcząt, z którego potem powstało Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi. W 1917 roku przywdziała habit, złożyła śluby wieczyste i przyjęła imię zakonne Elżbieta. Rok później założyła Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. W 1922 roku powstała instytucja centralna towarzystwa – Zakład dla Niewidomych w Laskach – gdzie do dziś są oni przygotowywani do samodzielnego życia. Tak zrodziło się Dzieło Lasek.

 

Matka Elżbieta zmarła 15 maja 1961 roku, w opinii świętości. Miała 84 lata. Została pochowana na cmentarzu w Laskach. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył prymas Stefan Wyszyński. Powiedział wówczas o niej „niewidoma Matka niewidomych”.

 

Proces beatyfikacyjny Matki Czackiej rozpoczął się w 1987 roku. Beatyfikacja odbyła się 12 września 2021 roku w świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie wraz z beatyfikacją Czcigodnego Sługi Bożego kardynała Stefana Wyszyńskiego, a przewodniczył jej legat papieski kardynał Marcello Semeraro, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Wysłannik papieski odczytał list papieża Franciszka o wyniesieniu na ołtarze nowych błogosławionych. W tłumaczeniu na język polski list odczytał biskup pomocniczy warszawski Michał Janocha.

 

Matka Róża Czacka była twórczynią szkół i warsztatów dla osób niewidomych, dając im wykształcenie i przygotowując do samodzielnego życia. Wychowała wielu wybitnych niewidomych i otworzyła drogę do pełnego rozwoju tysiącom niewidomych dzieci.

 

– Rodzice Róży Czackiej przywiązywali ogromną wagę do wykształcenia swoich dzieci. Od dzieciństwa motywowali je do zdobywania rzetelnej wiedzy. Róża Czacka była otwarta na wszelkie dziedziny nauki, fascynowały ją nowatorskie rozwiązania i pionierskie metody – mówił w 1997 roku jej biograf Michał Żółtowski (zm. 2009).

 

Róża Maria Czacka urodziła się 22 października 1876 roku w Białej Cerkwi (obecna Ukraina). Była szóstym z siedmiorga dzieci Zofii z domu Ledóchowskiej i hrabiego Feliksa Czackiego. Gdy miała 22 lata, straciła wzrok i wtedy podjęła decyzję, że będzie pomagać niewidomym.

 

Maka Róża Czacka przyjaźniła się z księdzem Stefanem Wyszyńskim. Byli związani ze sobą przez podobieństwo duchowości. Łączyła ich nie tylko współpraca, ale także szczególna miłość do Trójcy Świętej i kult Matki Bożej. Od lipca 1940 roku ksiądz Wyszyński był kapelanem niewidomych dzieci oraz sióstr franciszkanek, najpierw w Żułowie i w Kozłówce, gdzie siostry przeniosły się czasowo, potem w Laskach. Był spowiednikiem Matki Czackiej. Po objęciu posługi arcybiskupa lubelskiego, a następnie prymasa Polski, pisał do niej listy. Zachowana korespondencja pokazuje, jak bardzo wspierali się modlitwą, radą i przyjaźnią.

 

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku matka Czacka została ciężko ranna podczas jednego z bombardowań Warszawy. Siostry franciszkanki angażowały się w działania wojenne – kopały rowy wokół stolicy, wspierały okolicznych mieszkańców, opatrywały rannych.

 

Podczas okupacji w Laskach odbywały się Msze święte, nabożeństwa różańcowe, procesje Bożego Ciała i rezurekcje. W okresie poprzedzającym Powstanie Warszawskie przechowywano tu broń oraz zaopatrzenie, przekazywano też informacje. Matka Elżbieta była wielką patriotką, uważała, że niewidomych też należy włączyć w taką działalność, bo oni także mają prawo do obrony ojczyzny.

 

– W czasie Powstania Warszawskiego matka Czacka i późniejszy Prymas Tysiąclecia kardynał Stefan Wyszyński zaangażowali się w pomoc powstańcom, organizując w Laskach szpital polowy dla żołnierzy AK – mówił w czerwcu 2021 roku ksiądz profesor Józef Naumowicz w czasie Mszy w Archikatedrze Warszawskiej o owoce beatyfikacji Sług Bożych.

 

Przez ostanie 10 lat matka Elżbieta Róża Czacka ciężko chorowała, wspierając całe Dzieło Lasek w tym okresie swoją modlitwą i ofiarowanym Bogu cierpieniem.
Zmarła w opinii świętości, 15 maja 1961 roku. Miała 84 lata. Została pochowana w Laskach. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył kardynał Stefan Wyszyński. Powiedział wówczas o niej – „niewidoma Matka niewidomych”.

 

Proces beatyfikacyjny Matki Czackiej rozpoczął się w 1987 roku. W 2020 roku papież Franciszek uznał cud za wstawiennictwem matki Czackiej, co otworzyło drogę do jej beatyfikacji.

 

12 września 2021 roku założycielka Lasek została wyniesiona na ołtarze. Notariusz w procesie beatyfikacyjnym Matki Róży – siostra Radosława Podgórska podkreśliła wówczas, że ta radosna uroczystość jest potwierdzeniem świętości założycielki zakładu dla niewidomych w Laskach.

 

Dzieło Matki Elżbiety Róży Czackiej to nieocenione wsparcie i pomoc dla ludzi niewidzących, ale także ogromny wkład w kształtowanie właściwych postaw moralnych i społecznych.

 

Do dziś działający nieprzerwanie ośrodek w Laskach wykształcił ponad 3500 niewidomych i słabowidzących osób. Oprócz osób niewidomych, pomoc otrzymują tu także osoby niedowidzące, słabowidzące i mające inne niepełnosprawności. Każdy wychowanek jest otaczany wszechstronną opieką: od edukacyjnej, po wychowawczą, rehabilitacyjną i religijną. Towarzystwo ma swoje placówki szkolno-wychowawcze również w Rabce-Zdroju i Gdańsku-Sobieszewie. Prowadzi także domy opieki.
Rocznica śmierci Matki Czackiej – 15 maja – jest obchodzona jako święto Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Laskach. Wspomnienie liturgiczne błogosławionej zostało wyznaczone na dzień 19 maja.

 

IAR