W Centrum Nauki Kopernik w Warszawie odbyło się I Mazowieckie Forum Zdrowia Psychicznego. Głównym tematem spotkania był kryzys psychiczny u dzieci, młodzieży i dorosłych. Lekarze, eksperci i samorządowcy rozmawiali o przyczynach tego typu problemów i sposobach ich pokonywania.

Życie w ciągłym biegu, problemy w życiu zawodowym i prywatnym, frustracja, stres, niespełnienie, a także ograniczenia życiowe spowodowane m.in. sytuacją finansową lub rodzinną, choroba, brak wsparcia rodziny i przyjaciół oraz sytuacje traumatyczne – to najczęstsze przyczyny kryzysów psychicznych. Mogą być one poprzedzone objawami, które wskazują na zaburzenia lękowe lub depresję. Nieleczony kryzys psychiczny może mieć fatalne skutki – ostrzegają eksperci.

W ostatnich latach duży wpływ na większą liczbę kryzysów psychicznych miała pandemia oraz inne wydarzenia – mówi dr Iwona Patejuk-Mazurek z Centrum Zdrowia Psychicznego w Pruszkowie.

– Ledwie się pandemia skończyła, to zaczęła się wojna na Ukrainie. Później były różne inne polityczne przepychanki i sytuacje niekorzystne. To wszystko spowodowało, że jeśli ktoś wytrzymał ten pierwszy rok, czyli pandemię, w drugim roku już było mu dużo trudniej, a teraz zbieramy pokłosie nie tylko wielu lat biegu, stresu, pracy w korporacjach, ale tego co się dzieje w związku z sytuacją ogólną. Kryzysów psychicznych jest coraz więcej. Mamy alkoholizm, mamy rozwody, coraz mniej małżeństw, przemoc domową – mówi dr Iwona Patejuk-Mazurek.

Wielki wpływ na psychikę dziecka ma atmosfera, która panuje w domu.

– Psychiatria dzieci i młodzieży nie byłaby potrzebna, gdyby dorośli byli w dobrej kondycji psychicznej. Główny problem to jest to, co się dzieje z rodzicami, co się dzieje u rodziców w pracy i to w jaki sposób rodzice sobie radzą ze stresem. W domu panuje atmosfera, która bardzo często powoduje, że dzieci są zestresowane i nie potrafią sobie radzić ze stresem i wtedy mamy problem z dzieckiem – dodaje dr Iwona Patejuk-Mazurek.

Trzeba regularnie dbać o zdrowie psychiczne m.in. poprzez aktywność fizyczną i odpowiednią ilość snu – przekonuje psychoterapeutka Katarzyna Kajak–Serafin z Poradni Zdrowia Psychicznego w Warszawie.

– Pomagają różnego rodzaju techniki oddechowe, techniki uważności, ale też bardzo ważny jest sen. Na pewno każdemu z nas zdarzyło się kiedyś nie wyspać. To bardzo źle wpływa na nasze funkcjonowanie, sprawia, że nasz układ nerwowy bardzo źle sobie radzi. Czasami to, że damy sobie czas i wyśpimy się pomaga nam złapać inną perspektywę jakiejś trudności – mówi psychoterapeutka.

Niezwykle ważne jest także wsparcie środowiskowe.

– Wsparcie tam, gdzie pacjent przebywa jest bardzo istotne. Chodzi nie tylko o przeciwdziałanie kryzysom psychicznym, ale też o wsparcie jeśli pacjent musi być leczony i hospitalizowany i potem wraca do środowiska. Żeby efekty tego leczenia były skuteczne trzeba się nim zająć w środowisku – podkreśla Elżbieta Lanc z Zarządu Województwa Mazowieckiego.

Psychiatria środowiskowa to podejście do leczenia psychiatrycznego, w którym przykłada się szczególną wagę do ograniczania leczenia zaburzeń psychicznych w warunkach szpitalnych. Chodzi o podkreślenie wagi tzw. opieki środowiskowej, która opiera się na lokalnych, mniejszych ośrodkach pomocy medycznej. Takie podejście pozwala zapewnić pacjentom opiekę psychiatryczną w środowisku społecznym, w tym rodzinnym i zawodowym, w którym na co dzień funkcjonują.

Mazowieckie Forum Zdrowia Psychicznego jest okazją, by zachęcać lokalne samorządy do działań na rzecz promocji i ochrony zdrowia psychicznego wśród mieszkańców regionu.

Krzysztof Jędrasik