Krakowskie Przedmieście w Warszawie. Dwieście pięćdziesiąt lat temu, tak jak dziś, serce miasta, ulica pełna spokojnych spacerowiczów oraz tych, którzy w pośpiechu biegną załatwiać swoje codzienne sprawy. Uwagę na dłużej zatrzymują reprezentacyjne budynki głównego kampusu Uniwersytetu Warszawskiego. Tak samo dziś, jak dwieście pięćdziesiąt lat temu, gdy działalność rozpoczynał Korpus Kadetów Jego Królewskiej Mości, szerzej znany jako Szkoła Rycerska.
W murach, w których współcześnie przebywają studenci UW, niegdyś uczyli się: Tadeusz Kościuszko, Julian Ursyn Niemcewicz czy Józef Sowiński, a nad postępami w nauce czuwał jako komendant książę Adam Kazimierz Czartoryski. Gdy Stanisław August Poniatowski wiosną 1765 roku inaugurował działalność Szkoły Rycerskiej nie przypuszczał zapewne, że siedem lat później pierwszy rozbiór rozszarpie Polskę na kawałki, a kadetom Szkoły Rycerskiej, świetnie w niej wykształconym, przede wszystkim w aspekcie wojskowości, przyjdzie w narodowych powstaniach i walkach poza granicami kraju bić się „za wolność waszą i naszą”.
Utrzymywana przez skarb państwa szkoła miała w świat wysyłać absolwentów, którzy potrafili z Anglikiem lub Francuzem porozumieć się w ich języku, porozmawiać o architekturze, literaturze czy sztuce, na balu zatańczyć z damą, na wojnie walczyć umiejętnie i dzielnie, znać się na strategii czy broni, a przyswojoną w szkolnych murach wiedzę wykorzystać w praktyce, nade wszystko – służyć Polsce. Być jej elitą, która odmieni losy kraju.
Co dziś, po dwóch i pół wieku, zostało nam z tej tradycji? Jakie kierunki winna przyjąć edukacja we współczesnej Polsce? Na te oraz podobne pytania poszukiwali odpowiedzi uczestnicy konferencji w 250. rocznicę ufundowania Szkoły Rycerskiej. Konferencję zorganizowała Fundacja Szkoła Rycerska, która wzorem swojej patronki – Szkoły Rycerskiej, założonej przez króla Poniatowskiego, za cel stawia sobie odbudowę Polski na drodze edukacji obywatelskiej młodego pokolenia. Ostatnia, zaprezentowana podczas konferencji, chluba Fundacji to eleganckie mundury, stylizowane na stroje kadetów Szkoły Rycerskiej.
Fundacja przez cały rok organizuje spotkania dyskusyjne (cykl „Istotnie przy kawie”), bezpłatną pomoc w nauce („Pogotowie naukowe”) czy kilkudniowe seminarium obywatelskie dla studentów, podczas którego młodzi z różnych stron kraju przez kilka dni słuchają wykładów, uczestniczą w warsztatach, dyskusjach, filmowych pokazach czy zajęciach sportowych („Letnia Szkoła Rycerska”).
W tym roku fundacja postanowiła w sposób szczególny uczcić Szkołę Rycerską i podczas uroczystej konferencji w dawnym jej gmachu, który dziś jako siedziba służy rektorowi UW, słuchać wykładów i dyskusji osób zaangażowanych w różne przestrzenie edukacji.
Wykład o wychowankach Szkoły Rycerskiej wygłosiła profesor Zofia Zielińska, specjalistka w zakresie historii Polski w XVIII wieku. W panelu dyskusyjnym udział wzięli naukowcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych zajmujących się aktywnością rodziców mających dzieci szkolne, promowaniem pozytywnego wizerunku rodzin wielodzietnych czy edukacją domową. Obecna na konferencji była także księżna Barbara Czartoryska, która swoim patronatem objęła działania Fundacji Szkoła Rycerska.
Pani Irena Bylicka, założycielka stowarzyszenia „Związek Dużych Rodzin 3 plus” dzieliła się swoim doświadczeniem obserwowania i wspierania edukacji ośmiorga swoich dzieci. Opowiadając, jak sama wraz z mężem realnie wpłynęła na edukacyjne losy swojej miejscowości, zachęcała, by rodzice nie oddawali spraw szkoły walkowerem, by nie bali się gościć u nauczycieli, dyrektorów, władz samorządowych.
Profesor Paweł Skibiński argumentował na rzecz szkoły wiernej wartościom narodowym i chrześcijańskim, szkoły, która założenia edukacyjne i wychowawcze realizuje w spójny sposób, w oparciu o ustalone założenia aksjologiczne. Przybyły z Gdańska pedagog profesor Kazimierz Puchowski wykładem poświęconym pomysłowi króla Poniatowskiego na edukację elit otworzył sesję poobiednią.
Druga część konferencji upłynęła jednak przede wszystkim pod znakiem odznaczenia „Orderu Virtuti Civili”, które powstało z inicjatywy fundacji i przez nią zostało przyznane po raz pierwszy. Zostało ono wręczone Kornelowi Morawieckiemu, wieloletniemu działaczowi antykomunistycznej opozycji, założycielowi „Solidarności Walczącej” – organizacji, która kwestionując okrągłostołowy układ domagała się całkowitego odsunięcia komunistów od władzy.
Wojciech Sawicki, historyk z Instytutu Pamięci Narodowej, wygłosił wzruszającą, odwołującą się do nieznanych faktów z życia Morawieckiego laudację. Sawicki podkreślał zapomnianych bohaterów antykomunistycznego podziemia, zapomniane wydarzenia i organizacje, przemilczaną obecność komunistów w służbach w Polsce jeszcze w latach 90. Kornel Morawiecki, również nie bez wzruszenia, przyjął odznaczenie. W krótkim przemówieniu apelował o nieustanną pracę na rzecz wolnej Polski.
Konferencję z okazji 250. rocznicy ufundowania Szkoły Rycerskiej zakończył bankiet, już w nieco skromniejszym gronie. Odtańczono tradycyjnego poloneza, by potem uczestnicy mogli oddać się, równie tradycyjnym, długim rozmowom rodaków.
Fundacja Szkoła Rycerska, choć młoda (powstała w 2012 roku) i przez młodych ludzi prowadzona, zorganizowała duże przedsięwzięcie sprawnie i z klasą. Przybyło jej więc zapewne energii do dalszych działań, przybyło obserwatorów, potencjalnych darczyńców i uczestników fundacyjnych wydarzeń. Zaangażowani w jej działalność, za komendantem Szkoły Rycerskiej powtarzają, że program ich działań i motto fundacji to właśnie słowa Czartoryskiego: „Niech was prowadzi ta zacna ambicja, byście odmienili starą postać kraju”.
Radio Warszawa sprawowało patronat medialny nad konferencją w 250. rocznicę ufundowania Szkoły Rycerskiej.
fot. organizatorzy