Spada ilość, wzrasta jakość? Najnowsze statystyki Kościoła w Polsce

W ostatnich latach spada liczba osób chodzących na niedzielną Mszę świętą, jednak są oni bardziej świadomi – ocenia dyrektor Instytutu Statystyk Kościoła katolickiego w Polsce dr hab. Marcin Jewdokimow. Ośrodek opublikował dane dotyczące praktyk religijnych za rok 2022.
Badanie wiernych zostało przeprowadzone po raz pierwszy od czasu, gdy w kościołach w Polsce zniesiono obostrzenia związane z pandemią Covid-19.
Nowy Rocznik statystyczny za rok 2022 podaje, że wskaźnik „dominicantes” (czyli osób uczestniczących w niedzielnej Mszy świętej) wyniósł 29,5 procent, zaś „communicantes” (czyli osób przystępujących do Komunii świętej) wynosi 13,9 procent. W stosunku do 2021 roku oznacza to wzrost wskaźnika „dominicantes” o 1,2 procent, zaś „communicantes” o 1 procent.

fot. Instytut Statystyk Kościoła katolickiego
Najwyższy wskaźnik „dominicantes” odnotowano w diecezji tarnowskiej (61,5 procent), rzeszowskiej (52 procent) i przemyskiej (49,5 procent). Najwyższy wskaźnik „communicantes” w diecezji tarnowskiej (25,6 procent), białostockiej (20,5 procent) oraz zamojsko-lubaczowskiej (19,6 procent).
– To jest tylko jeden wskaźnik. One jest istotny, kluczowy natomiast nie możemy opisywać całego życia religijnego czy duchowego na podstawie tego jednego wskaźnika. To wymaga pewnej suplementacji. Natomiast jedną z hipotez roboczych, którą można byłoby wyprowadzić z faktu zbliżania się do siebie tej liczby „dominicantes” i „communicantes” to jest właśnie taka, że Ci którzy teraz uczęszczają do kościoła są bardziej świadomi, bardziej refleksyjni – dyrektor Instytutu Statystyk Kościoła katolickiego dr hab. Marcin Jewdokimow.
W 2022 roku, sakrament chrztu udzielono 302,2 tys. osobom, czyli o 4,2 procent mniejszej liczbie osób niż w roku poprzednim. Do I Komunii świętej przystąpiło niespełna 337,2 tys. osób. Sakrament bierzmowania przyjęło 304,7 tys. osób. Sakrament małżeństwa został udzielony 87,9 tys. parom.
Z najnowszych danych wynika również, że spada liczba kapłanów w Polsce. Liczba księży w 2022 roku wyniosła 23 765, czyli 219 księży mniej niż w roku poprzednim. Jednak na tle Europy nadal jesteśmy w czołówce – mówi wicedyrektor Instytutu Statystyk Kościoła katolickiego ks. dr Wojciech Sadłoń.
– Najbardziej liczne roczniki księży wchodzą już w taki wiek średni, a nawet emerytalny, wiec będziemy świadkami spadającej liczby księży. I ten spadek nie jest rekompensowany liczba osób wstępujących do seminarium. Ale na tle Europy i tak jesteśmy naprawdę na dobrej pozycji jeśli chodzi o liczbę powołań – wyjaśnia ks. Sadłoń.
W roku szkolnym 2022/2023 na lekcje religii w placówkach edukacyjnych uczęszczało 80,3 procent uczniów. Najwyższy odsetek uczniów obecnych na katechezie odnotowano w diecezji przemyskiej (96,5 procent), tarnowskiej (96,3 procent) oraz rzeszowskiej (94,9 procent), zaś najniższy w archidiecezji warszawskiej (59,8 procent), opolskiej (63,4 procent) oraz łódzkiej (65,4 procent).
Wykorzenienie ludności przesiedlonej po II wojnie światowej do dziś ma negatywny wpływ na religijność Polaków – mówi dr Krzysztof Koseła z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
– Mamy cztery takie pasma w Polsce. Ziemie zachodnie – tu widać wykorzenienie. Później pas pobożny czyli diecezja pelplińska przez Wielkopolskę do diecezji opolskiej. Później mamy znów pas środkowy, od Mazur który nam się zatrzymuje gdzieś na diecezji krakowskiej. No i pobożny wschód – zauważa dr Koseła.

fot. Instytut Statystyk Kościoła katolickiego
W Polsce jest obecnie 10 357 parafii katolickich. Okazuje się również, że tylko 60 procent z nich ma swoją stronę internetową.
Po pandemii nastąpiło wprawdzie ożywienie życia sakramentalnego, jednak nie jest to powrót do wcześniejszej sytuacji. W 2019 roku liczba osób biorących udział w Eucharystii wynosiła prawie 37 procent. Komunię Świętą przyjmowało wówczas 16,7 procent katolików.
Pełna treść rocznika statystycznego ISKK za rok 2022 – TUTAJ.
Krzysztof Jędrasik