Eugeniusz Tyrajski, pseudonim „Sęk”, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, spoczął z honorami wojskowymi w rodzinnymi grobowcu na Starych Powązkach. 

 

Uczestnikowi walk o Warszawę w ostatniej drodze towarzyszyli rodzina, przyjaciele, kombatanci, mieszkańcy stolicy oraz pracownicy Muzeum Powstania Warszawskiego, które za życia wspierał.

 

Wspominający weterana, zwracali uwagę na jego zaangażowanie w podtrzymywanie pamięci o Powstaniu oraz na szczególny dar kontaktu z młodzieżą. Janusz Tyrajski mówił, że ojciec od najmłodszych lat opowiadał mu o Powstaniu Warszawskim i pokazywał miejsca jego walki i akcji, w których brał udział.

 

Eugeniusz Tyrajski od początku wojny angażował się w konspirację. Najpierw w Szarych Szeregach, gdzie uczestniczył w akcjach Małego Sabotażu, a następnie od 1943 roku jako żołnierz pułku „Baszta” batalionu „Karpaty”. Podczas Powstania Warszawskiego walczył w rejonie Mokotowa oraz Sadyby.

 

Wnuczka weterana, Marta, wspominała, że dla dziadka działanie w ruchu oporu było obowiązkiem. Podkreśliła, że kiedy zadawano mu pytanie, czy Powstanie Warszawskie, ta hekatomba polskiej młodzieży, było potrzebne, to zazwyczaj bardzo się denerwował.

 

– Łatwo nam jest zadawać takie pytanie z perspektywy kilkudziesięciu lat, natomiast w tamtych czasach odpowiedź była oczywista: godność i honor wymagały przeciwstawienia się złu jakiejkolwiek okupacji. Oni nie mieli wyboru. Po prostu robili to, co trzeba – mówiła wnuczka Eugeniusza Tyrajskiego.

 

Wspominała też poczucie humoru i fenomenalną pamięć dziadka.

 

– Miał zawsze tysiąc wierszyków na podorędziu związanych z określonymi sytuacjami. Był jedną z najsilniejszych wewnętrznie osób, jakie znałam – podkreśliła wnuczka weterana.

 

Wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Paweł Ukielski zapamiętał Eugeniusza Tyrajskiego przede wszystkim jako edukatora i przyjaciela młodzieży – osobę, która potrafiła mówić o historii i zainteresować nią przedstawicieli wszystkich pokoleń.

 

– Była to niezwykle barwna, kontaktowa postać, która miała zawsze bardzo wiele do powiedzenia, ale bez nadmiernego patosu – wspominał Paweł Ukielski.

 

Wicedyrektor muzeum zwracał też uwagę na powojenne zaangażowanie i aktywną działalność weterana na rzecz kombatantów w środowisku „Baszty” i „Związku Powstańców Warszawskich”, którego był wiceprezesem. Jak mówił, Eugeniusz Tyrajski nie tylko bił się o Warszawę, ale także uczestniczył w konspiracji, a po wojnie wkładał wiele energii w zachowanie pamięci o Powstaniu, wspierając upamiętniające je inicjatywy.

 

– Dla mnie osobiście i dla całego zespołu Muzeum Powstania Warszawskiego był niezwykle ciepłym i wspierającym nasze działania człowiekiem – mówił wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.

 

1 sierpnia 1944 roku razem z Pułkiem „Baszta” Eugeniusz Tyrajski szturmował tor wyścigów konnych na Służewcu. Tam wsławił się, ratując życie kolegów.

 

– Był bohaterem – wspomina Powstańca kapelan Pułku „Baszta” ksiądz Józef Hass. – W czasie Powstania Warszawskiego ocalił od Hitlerowców 10 osób, przerzucając ich przez płot na Wyścigach. Pięknie o tym opowiadał i czuł się spełnionym człowiekiem. Wielka postać – podkreślał duchowny.

 

Uczestnicy dzisiejszego ostatniego pożegnania zgodnie mówili, że Eugeniusz Tyrajski jest dla nich autorytetem oraz żywym przykładem idei patriotycznych, które nie powinny zaginąć, a przy tym ciepłym, sympatycznym i otwartym człowiekiem.

 

Jego odejście przyjaciele nazywają ogromną stratą.

 

Po wojnie Eugeniusz Tyrajski został uhonorowany m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, medalem „Pro Patria” oraz odznaką okolicznościową „Medal Honorowy Powstania Warszawskiego 1944, 1 VIII – 2 X”.

 

Eugeniusz Tyrajski zmarł 26 grudnia 2019 roku. Miał 93 lata.

 

IAR