5 sierpnia 2023 r. na placu przy Koneserze (u zbiegu ulic Ząbkowskiej i Markowskiej) odbyło się wydarzenie „POWSTANIE WARSZAWSKIE NA PRADZE – PIERWSZE STRZAŁY”, któremu patronowało Radio Warszawa. 

 

Organizatorzy dziękują za udział Stowarzyszeniu Rekonstrukcji Historycznej 79. pułku piechoty Strzelców Słonimskich im. Hetmana Lwa Sapiehy, Grupie Historyczno-Edukacyjnej „Szare Szeregi”, Rodzinnej Grupie Historycznej Szwadron Żandarmerii.

 

Organizatorzy to Towarzystwo Miłośników Polskiej Tradycji i Kultury, Instytut Pamięci Narodowej oddział w Warszawie i Urząd Dzielnicy Praga Północ.

 

Tak wyglądała inscenizacja historyczna:

 

Wzdłuż ulicy Markowskiej spacerują cywile. Po bokach stragany, odbywa się handel, pucybut z gazeciarz, itp. Ulicą Markowską jedzie samochód niemiecki z żołnierzami. Dojeżdża do końca ulicy, samochodu wyskakują Niemcy, zaczynają patrolować ulicę.

 

Ulicą Markowską (od Białostockiej) zbliża się niewielki oddział powstańczy 12-14 osób. Mężczyźni wyraźnie chowają coś pod płaszczami. Jeden z nich niesie coś długiego, owiniętego w prześcieradło (rkm). Kilku niesie walizki i tobołki. Dochodzą szybkim krokiem do skrzyżowania (Markowska/Ząbkowska). Dosłownie wpadają na patrol niemiecki .Podoficer krzyczy: Halt! Halt!
Jednocześnie – Niemcy i powstańcy – sięgają po broń.

 

Por. „Biebrza” krzyczy: Chłopcy, ognia!

 

Zaczyna się strzelanina. Powstańcy zaczynają spychać Niemców w kierunku punktu niemieckiego. Na skrzyżowaniu pozostaje dwóch powstańców.

 

Powstaniec niosący rkm. Kładzie się na ziemi rozwija broń z koca ustawia na dwójnogu i zaczyna prowadzić ogień w kierunku Niemców. ( oddaje strzały, krótkimi seriami, w dość długich odstępach)

 

Powstańcy pomału spychają Niemców.

 

Ulicą Ząbkowską idzie drugi patrol. Powstańcy pozostawieni na skrzyżowaniu zaczynają strzelać . Niemcy odpowiadają ogniem. Powstańcy na odgłos wystrzałów zaczynają się wycofywać do skrzyżowania wspomagając dwóch pozostawionych na czatach powstańców. Zaczyna się kilkuminutowa wymiana ognia. W wyniku wymiany strzałów ginie „Biebrza” i dwóch powstańców. Pada również jeden z Niemców . Jest również kilku rannych po obu stronach. Sanitariuszki opatrują postrzelonych. Gdy pozostali widzą śmierć por. „Biebrzy” – wycofują się w stronę ulicy Białostockiej, odstrzeliwując się.

 

Kilku Niemców podejmuje pościg, ale jeden ginie, a dwóch innych zostaje ranionych.

 

Niemcy rezygnują z dalszego pościgu. Zajmują się rannymi.

 

Powstańcy znikają w oddali.

 

Poległ por. „Biebrza” i dwóch powstańców, a pięciu odniosło rany. Niemcy mieli jednego zabitego i dwóch rannych.

 

W godz. 14.00–15.00 odbyło się spotkanie z rekonstruktorami, pokaz broni i wyposażenia.

 

Do wspólnego śpiewania zaprosili w godz. 15.00 – 16.00 D&D – Dorota Czajkowska i Dariusz Szopa.

 

 

fot. od organizatora