Obraz Jacka Malczewskiego „Przy fortepianie” został uroczyście przekazany do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Odzyskana po blisko 80 latach polska strata wojenna jesienią ubiegłego roku pojawiła się w jednym z londyńskich domów aukcyjnych. Sygnatura oraz podpis artysty pozwoliły ją zidentyfikować.

– Rzadko zdarza się przy obiektach, które odzyskujemy, by tak dobitnie potwierdzona była proweniencja polskiego muzeum – powiedziała naczelnik Wydziału Restytucji Dóbr Kultury Agata Modzelewska.

Jak dodała, na odwrocie obrazu znajduje się widoczny do tej pory numer inwentarzowy Muzeum Narodowego w Warszawie i sygnatura artysty brzmiąca „Jacek Malczewski Radom 1877 rok”.

Agata Modzelewska podkreśliła, że do tego momentu wizerunek obrazu nie był znany szerszej publiczności. Powiedziała, że obraz przez lata znajdował się w kolekcji rodzinnej młodszej siostry Heleny, a po śmierci artysty jego syn Rafał Malczewski podjął starania o przekazanie twórczości ojca Muzeum Narodowemu w Warszawie.

W 1937 roku obraz został zakupiony przez Muzeum, jednak nie zdążył być w tamtym czasie zaprezentowany i nie zachowała się w zbiorach ikonografia dotycząca dzieła. Zaznaczyła, że jedyny wizerunek obrazu, który pomógł w jego identyfikacji, znajdował się w biografii artysty z 1933 roku.

– To była jedyna znana nam ikonografia obraz, dopóki dzieło nie pojawiło się na aukcji w Londynie – wyjaśniała.

Dzieło po dotarciu do Muzeum Narodowego, ze względu na pandemię przeszło kwarantannę i trafiło do konserwatorów.

Obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Prawdopodobnie był w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie aż do Powstania Warszawskiego.

W bazie strat wojennych prowadzonej przez Wydział Restytucji Dóbr Kultury Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych zgromadzono informacje na temat ponad 63 tysięcy dzieł sztuki, utraconych w wyniku II wojny światowej.

IAR