To bardzo ważny dokument dotyczący bolesnej historii Polaków na Kresach. Odnaleziono oryginalny dokument z 1937 roku, zawierający polecenie wymordowania naszych rodaków mieszkających w ZSRS.
Chodzi o rozkaz nr 00485, wydany przez szefa NKWD Nikołaja Jeżowa. Jego fotokopie przywiózł do Polski Tomasz Sommer. Redaktor naczelny tygodnika 'Najwyższy czas’ osobiście dotarł do archiwalnych dokumentów w siedzibie Służby Bezpieczeństwa Ukrainy w Kijowie.
sommer1
Dokładna liczba ofiar wciąż nie jest znana. Badania w dużym stopniu utrudnia brak możliwości dotarcia do dokumentów rosyjskich i białoruskich.
sommer3
Rozkaz nr 00485 rozpoczynał tzw. 'operację polską’ NKWD. Trwała ona od 11 sierpnia 1937 do końca listopada 1938 roku. Według szacunków historyków, podczas operacji zamordowano około 200 tys. Polaków z terenów ZSRS.
Największą grupę ofiar rozkazu z 1937 roku stanowili polscy chłopi. Z niektórych wsi wywożono na rozstrzelanie wszystkich mężczyzn, jakich NKWD udało się aresztować.