Niż genueński? Skąd się bierze i jak wpływa na pogodę w Polsce?

Niż genueński to specyficzny układ niskiego ciśnienia, który ma ogromne znaczenie dla pogody w Europie Środkowej, zwłaszcza w Polsce. Choć powstaje daleko od naszych granic – w rejonie Zatoki Genueńskiej – jego skutki są często odczuwalne w postaci intensywnych opadów, silnego wiatru i nagłych ochłodzeń. Czym dokładnie jest niż genueński, kiedy występuje i jakie niesie ze sobą zagrożenia?
🔹 Gdzie powstaje niż genueński?

Niż genueński | fot. wikipedia
Niż genueński tworzy się w rejonie północno-zachodnich Włoch, u wybrzeży Morza Śródziemnego – w Zatoce Genueńskiej. To miejsce jest szczególnie podatne na rozwój układów niskiego ciśnienia, ponieważ łączy wpływy morskie z ukształtowaniem terenu (Alpy i Apeniny).
🔹 Jak rozwija się niż genueński?
Niż genueński powstaje, gdy nad ciepłym Morzem Śródziemnym pojawia się chłodne powietrze z północy. Różnica temperatur między powietrzem a wodą prowadzi do intensywnego parowania i tworzenia się chmur. W efekcie dochodzi do szybkiego rozwoju niżu, który następnie przesuwa się na północny wschód – w stronę Alp, Karpat, a często także Polski.
🔹 Niż genueński w Polsce – skutki pogodowe
Gdy niż genueński dociera do Polski, przynosi zazwyczaj:
– Ulewy i intensywne opady śniegu (w chłodniejszym okresie roku),
– Nagłe ochłodzenia,
– Silny, porywisty wiatr,
– Zwiększone ryzyko powodzi i podtopień, zwłaszcza na południu kraju.
To właśnie ten typ niżu odpowiada za wiele groźnych epizodów pogodowych w Polsce – np. śnieżyce w Karpatach czy powodzie błyskawiczne na południu.
🔹 Kiedy występuje niż genueński?
Najczęściej występuje w miesiącach jesienno-zimowych oraz wczesną wiosną – czyli wtedy, gdy różnice temperatur między kontynentem a Morzem Śródziemnym są największe. Nie jest jednak rzadkością również latem – wtedy może przynosić gwałtowne burze i ulewne deszcze.
🔹 Dlaczego warto śledzić prognozy niżu genueńskiego?

Niż genueński | fot. wikipedia
Niż genueński rozwija się bardzo szybko i potrafi gwałtownie zmienić warunki pogodowe. Dlatego:
– Jest trudny do przewidzenia,
– Może spowodować nagłe pogorszenie pogody,
– Wpływa na bezpieczeństwo w górach i komunikację,
– Jest szczególnie ważny dla rolników, służb ratunkowych i planujących podróże.
Niż genueński to ważny element europejskiej cyrkulacji atmosferycznej. Śledzenie prognoz i ostrzeżeń związanych z niżem genueńskim pozwala lepiej przygotować się na gwałtowne zmiany pogody.
GK