Biskup Wojciech Osial, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, wyraził głębokie zaniepokojenie decyzjami Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) dotyczącymi organizacji lekcji religii w szkołach. W opublikowanym rozporządzeniu MEN zapowiedziało redukcję liczby godzin religii z dwóch do jednej tygodniowo oraz umieszczanie tych zajęć wyłącznie na początku lub końcu planu lekcji.

 

Naruszenie obowiązującego prawa

Biskup Osial podkreślił, że takie działania są niezgodne z obowiązującym prawem. Wskazał na brak wymaganego porozumienia między ministerstwem a Kościołami i związkami wyznaniowymi. Zgodnie z Ustawą o systemie oświaty, wszelkie zmiany w organizacji nauczania religii powinny być konsultowane i uzgadniane z przedstawicielami Kościołów. Biskup stwierdził:

 

„Te zmiany są działaniem naruszającym prawo. MEN łamie prawo, a przecież Konstytucja mówi, że 'organy publiczne działają na podstawie i w granicach prawa’ (art. 7 Konstytucji RP). Zmiany wprowadzono bez wymaganego przez Ustawę o systemie oświaty porozumienia z Kościołem katolickim i innymi Kościołami i związkami wyznaniowymi.” Niedziela

 

Utrudnienia dla uczniów i rodziców

Duchowny zwrócił również uwagę na praktyczne konsekwencje wprowadzonych zmian. Umieszczanie lekcji religii na pierwszej lub ostatniej godzinie zajęć może stanowić znaczące utrudnienie dla uczniów i ich rodziców. Zwłaszcza w przypadku dzieci dojeżdżających z odległych miejscowości. Biskup Osial zauważył:

 

„Rodzice w szkole podstawowej będą musieli przywozić swoje dzieci bardzo wcześnie rano (przed zajęciami obowiązkowymi) albo kazać im zostawać późno po południu (po zajęciach obowiązkowych). Proszę wczuć się w tych rodziców i ich dzieci. Czy to jest sprawiedliwe szanowanie praw wszystkich ludzi?” Niedziela

 

Skutki dla nauczania religii

Ponadto, redukcja liczby godzin religii oraz nowe zasady organizacji zajęć mogą negatywnie wpłynąć na realizację programu nauczania i frekwencję uczniów. Biskup Osial podkreślił, że takie działania dyskryminują uczniów uczęszczających na lekcje religii, ograniczając ich prawo do edukacji religijnej. W rozmowie z PAP dodał:

 

„To rozporządzenie jest szkodliwe i niesprawiedliwe, w dodatku utrudnia realizację programu nauczania. Jak uczyć w jednej klasie uczniów, którzy są z różnych roczników?” dzieje.pl

 

Kościół katolicki deklaruje chęć dialogu z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Chce wypracowania rozwiązań respektujących prawa rodziców, uczniów oraz nauczycieli religii. Biskup Osial zaznaczył, że zmiany w organizacji lekcji religii powinny odbywać się w porozumieniu z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Biskup podkreślił również, że Kościół jest gotowy do konstruktywnych rozmów, mających na celu znalezienie kompromisowych rozwiązań w tej kwestii.

 

Religia w szkołach przed 1989 rokiem

 

W okresie PRL religia została usunięta ze szkół publicznych w 1961 roku. W ramach procesu laicyzacji edukacji prowadzonego wtedy przez komunistyczne władze. Nauczanie katechezy odbywało się jedynie przy parafiach, a duchowni nie mieli dostępu do szkół.

 

Powrót religii do szkół po 1989 roku

 

Po upadku komunizmu i transformacji ustrojowej w 1989 roku, Kościół katolicki oraz inne wspólnoty wyznaniowe zaczęły zabiegać o przywrócenie nauczania religii do systemu edukacji publicznej. W 1990 roku ówczesny minister edukacji, Henryk Samsonowicz, podpisał rozporządzenie wprowadzające religię do szkół jako przedmiot fakultatywny, organizowany na życzenie rodziców lub pełnoletnich uczniów.

 

Podpisanie Konkordatu i stabilizacja obecności religii w szkołach

 

W 1993 roku Polska podpisała Konkordat ze Stolicą Apostolską, który wszedł w życie w 1998 roku. Dokument ten zagwarantował Kościołowi prawo do organizowania lekcji religii w szkołach publicznych oraz określił zasady współpracy państwa z Kościołem. Zgodnie z Konkordatem, nauczanie religii ma się odbywać na podstawie programów zatwierdzonych przez Kościół. Nauczanie to musi jednak być bezwzględnie respektowane przez państwo.

 

Posłuchaj także więcej na temat lekcji religii:

 

 

GK