Jej celem była promocja transplantacji. Samorząd województwa mazowieckiego podsumował kampanię edukacyjną „Daj życie”. W ostatnich miesiącach liczba dawców narządów w Polsce stopniowo wzrasta jednak potrzeby są nadal ogromne.

Podstawą kampanii „Daj życie” rozpoczętej w 2022 roku była edukacja społeczeństwa i środowiska medycznego. Szkolenia skierowane do lekarzy dały możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności koniecznych do aktywizacji szpitali w programie donacji. Poza tym szkolenia umożliwiły nawiązanie współpracy placówek medycznych z ośrodkami transplantacyjnymi.

Mimo pewnego progresu liczba dawców w Polsce jest nadal znacznie mniejsza niż osób czekających na przeszczep – mówi prezes Stowarzyszenia Polska Unia Medycyny Transplantacyjnej prof. Maciej Kosieradzki.

– Mimo licznych sukcesów i faktu, że w coraz trudniejszych i coraz bardziej złożonych przypadkach jesteśmy w stanie bezpiecznie dokonać przeszczepu, do końca 2022 roku ich liczba była praktycznie stała. W 2023 roku widać zwiększenie aktywności donacyjnej, do 27 listopada 2023 liczba przeszczepionych narządów była o 100 większa niż w ubiegłym roku. Mimo to listy oczekujących na narządy z roku na rok się wydłużają. Gdy pytamy, dlaczego w Polsce pobiera się tak mało narządów, najczęściej słyszymy, że ludzie się nie zgadzają. Także podczas rozmów z rodzinami pacjentów, u których została rozpoznana śmierć mózgu, na pobranie narządów nie zgadza się tylko 10 procent – informuje prof. Maciej Kosieradzki.

W zakresie transplantacji wciąż jest wiele do zrobienia – dodaje przewodniczący Krajowej Rady Transplantacyjnej Roman Danielewicz.

– Niestety, podobnie jak szpitale na całym świecie, borykamy się z niedostateczną liczbą narządów pobieranych do przeszczepienia od osób zmarłych. W Polsce 95 procent nerek pochodzi od dawców zmarłych, podczas gdy tylko 5 procent – od żywych. Jednocześnie w kwestii pobrań narządów jesteśmy wciąż poniżej tak zwanej średniej europejskiej. W Polsce liczba zmarłych dawców to około 13 na milion mieszkańców. Dlatego kampania „Daj życie”, której celem była mobilizacja do współpracy w obszarze dawstwa narządów, była nie tylko skierowana do społeczeństwa, lecz także do szpitali, dyrekcji, koordynatorów, a także lekarzy, którzy pracują na oddziałach intensywnej terapii czy neurologicznych – wyjaśnia Roman Danielewicz.

Kampania była zachętą, aby zrobić coś dobrego dla innych – mówi Elżbieta Lanc z zarządu województwa mazowieckiego.

– W ten sposób ratujemy wiele żyć. W 2022 roku w naszych szpitalach marszałkowskich było 56 pobrań narządów, a do października 2023 roku już 76. Jesteśmy przekonani, że tą akcją „Daj życie” ratujemy wiele osób i przekonujemy, że możemy zrobić coś bardzo ważnego dla innych – zaznacza Elżbieta Lanc.

Bardzo potrzebni są również dawcy szpiku. Proces weryfikacji kandydatów jest sprawny – mówi wolontariuszka Fundacji DKMS Aleksandra Ochnik.

– Najpierw zbieramy osoby chętne jako potencjalnych dawców szpiku. Rejestracja jest bardzo prosta. najpierw sprawdzamy czy kandydat nie posiada jakichś chorób, czy w ogóle może zostać takim dawcą szpiku. Potem jest wypełnienie danych osobowych i pobranie wymazu, więc wszystko odbywa się szybko i sprawnie – wyjaśnia Aleksandra Ochnik.

Pod koniec ubiegłego roku na przeszczep narządów w Polsce czekało ponad 1800 osób. Tymczasem rzeczywistych dawców było 445.

W latach 2022–2023 (do 27 listopada 2023 roku) w szpitalach województwa mazowieckiego zidentyfikowano 162 potencjalnych zmarłych dawców. 132 osoby zostały dawcami rzeczywistymi. Pobrano 479 narządów.

W tym samym czasie w 5 warszawskich ośrodkach transplantacyjnych przeszczepiono 1037 narządów pobranych od dawców zmarłych. To 489 wątrób, 413 nerek, 44 trzustki, 82 serca, 9 płuc oraz 128 narządy od dawców żyjących: 75 nerek, 53 fragmenty wątroby.

Krzysztof Jędrasik