Biuro Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej w 2020 roku prowadziło prace poszukiwawczo-ekshumacyjne na terenie dawnego Aresztu Karno-Śledczego Warszawa III tzw. więzienia 'Toledo”. Na dzisiejszym (22.04) briefingu prasowym prof. Krzysztof Szwagrzyk przedstawił szczegóły kolejnego etapu prac poszukiwawczych.

Prowadzone przez BPiI IPN analizy dokumentów archiwalnych i relacji świadków (w tym byłych więźniów), badania fotografii lotniczych, planów i map geodezyjnych oraz wyniki wizji lokalnej wskazały, iż na terenie dawnego (dziś nieistniejącego) Więzienia Karno-Śledczego Warszawa III, istnieje niewielki wciąż niezabudowany obszar, który wykorzystywano w latach terroru stalinowskiego jako miejsce egzekucji i pochówków osadzonych tam więźniów. W czerwcu 2020 r. we wspomnianym miejscu prowadzone były prace poszukiwawcze, w wyniku których odnaleziono szczątki 15 osób. Prace są nadal kontynuowane.

– Celem aktualnie trwającego etapu jest wydobycie szczątków, na których w latach 40. postawiono ceglany mur na betonowym fundamencie – wyjaśnił wiceprezes IPN prof. Krzysztof Szwagrzyk i dodał – To co BPiI odnalazło w tamtym roku dało nam podstawy do tego, żeby stwierdzić z całą pewnością, że mamy do czynienia z ofiarami komunizmu, Możemy też stwierdzić, że niektóre ze znalezionych szczątków należały do osób skazanych na karę śmierci i straconych, ale także, by stwierdzić, że mamy do czynienia nie tylko ze skazańcami, ale ze szczątkami ludzi, których zabito gdzieś w akcjach w pobliżu Warszawy. Te osoby zostały przywiezione tutaj i na tym terenie pogrzebane.

Do przebadania pozostał także obszar za dawnym więziennym murem, będący obecnie w zarządzie Jednostki Wojskowej. Szefowa Wydziału Identyfikacji BPiI IPN dr Magdalena Krajewska poinformowała, że trwa proces identyfikacji odnalezionych osób.

– Na chwilę obecną możemy pozwolić sobie na wstępne wyniki oględzin. Z całą pewnością możemy powiedzieć, że odnaleźliśmy 3 osoby, w tym z pewnością jednej kobiety i jednego mężczyzny. Kobiety zmarłej w młodym wieku między 20 a 25 rokiem życia i mężczyzny zmarłego w wieku 30 – 35 lat.

Więzienie „Toledo” było przeznaczone dla żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych oraz innych więźniów politycznych, których instalowany reżim stalinowski uznał za niebezpiecznych dla nowej władzy.

W jego murach wykonano egzekucje na wielu członkach podziemia niepodległościowego.

Nagranie wideo na Facebooku Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN

Karolina Stachacz