Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) to pojęcie, które na dobre zagościło w naszej rzeczywistości. Projekt ten powstał jako przeciwwaga dla istniejącego do tej pory modelu linearnego, który najkrócej można streścić w czterech słowach: weź – wyprodukuj – użyj – wyrzuć. GOZ natomiast zakłada jak najdłuższe wykorzystanie produktów (ważne staje się ich ponowne użycie, naprawa, odnawianie itp.). To model cyrkularny, który opiera się na zasadzie 4R: refuse, reduce, reuse, recycle, czyli odrzuć, zmniejsz, użyj ponownie, odzyskaj. Ma to pozytywny wpływ na środowisko i ogranicza odpady do minimum. GOZ polega także na oszczędnym wykorzystywaniu surowców i energii oraz przemyślanym procesie produkcyjnym.
Firmy i przedsiębiorstwa wdrażają zasady gospodarki obiegu zamkniętego ze względu na oszczędności i korzyści dla środowiska, ale gospodarka o obiegu zamkniętym dotyczy nie tylko dużych przedsiębiorstw i działań na szeroką skalę. To coś, co możemy, a nawet powinniśmy zastosować także w swoim domu, m.in. poprzez zmniejszenie ilości odpadów, ponowne użycie produktów, naprawę, a nie wyrzucanie zepsutych sprzętów, oszczędność energii i wody, efektywny recykling wynikający z prawidłowej segregacji odpadów.
W gospodarce o obiegu zamkniętym właściwa segregacja odpadów jest niezwykle istotna. Warto więc może przypomnieć jej podstawowe zasady. Mamy do dyspozycji pięć podstawowych rodzajów pojemników: na papier, metale i tworzywa sztuczne, szkło, bioodpady i odpady zmieszane. Przy segregacji papieru ważne jest, by pamiętać, że zatłuszczone opakowania z papieru, zużyte ręczniki papierowe i chusteczki wyrzucamy do pojemników z odpadami zmieszanymi, do niebieskiego kosza trafiają natomiast czyste opakowania z papieru i tektury, czasopisma, ulotki, kartony, zeszyty i papier biurowy. Do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne powinny trafiać zgniecione butelki plastikowe, plastikowe opakowania, worki foliowe, kartony po sokach i mleku, zgniecione puszki po napojach i żywności. Nie wyrzucamy tam pojemników po farbach, opakowań po olejach samochodowych oraz zatłuszczonych pojemników po żywności. Do pojemników na odpady szklane powinny trafiać szklane butelki, słoiki, szklane opakowania po kosmetykach i lekach. Nie wyrzucamy tam natomiast ceramiki, porcelany, szkła stołowego, żaroodpornego, okiennego, luster i żarówek. Warto pamiętać, że wszelkie opakowania powinny być opróżnione z resztek zawartości, nie ma natomiast konieczności ich mycia. Do pojemników na bioodpady wrzucamy luzem resztki roślinne, skorupki jaj, fusy po kawie i herbacie. Nie wrzucamy natomiast resztek mięsa i kości, olejów jadalnych czy ziemi. Do pojemnika na odpady zmieszane trafia tylko to, czego nie udało się rozdzielić do pojemników na odpady segregowane lub czego nie można oddać do punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (gdzie trafiają m.in. elektrośmieci, odpady wielkogabarytowe itp.). Przeterminowane leki wraz z opakowaniami powinny trafić do specjalnych pojemników znajdujących się w aptekach.
Korzyści z zastosowania gospodarki o obiegu zamkniętym w domu jest niemało. I to zarówno, jeśli chodzi o środowisko, jak i domowy budżet. Ten ostatni będzie wykazywał pozytywny bilans, dzięki oszczędnościom poczynionym na zaplanowanych i przemyślanych zakupach, a także dzięki naprawie czy ponownym wykorzystaniu domowych sprzętów. Energooszczędne rozwiązania wprowadzone w gospodarstwie domowym mogą znacząco obniżyć koszty energii i wody. Oprócz korzyści finansowych możemy odczuć także poprawę jakości życia, dzięki temu, że będziemy żyć w bardziej uporządkowanej i zrównoważonej przestrzeni. A środowisko zyska przede wszystkim dzięki temu, że efektywne gospodarowanie energią, wodą i materiałami przyczyni się do oszczędności zasobów naturalnych oraz dzięki temu, że mniej odpadów będzie trafiać na wysypiska.
Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Marzena Borysewicz
