Kościoły wschodni i zachodni obchodzą dziś Święto Podwyższenia Krzyża Świętego. Jest ono związane z tradycją odnalezienia relikwii Krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus.
– Dla chrześcijan jest on największą relikwią, na którym dokonało się dzieło naszego zbawienia – podkreśla ksiądz kanonik Stanisław Gniedziejko z Sanktuarium Najświętszego Sakramentu w Sokółce.
– Święto Podwyższenia Krzyża Świętego jest znakiem nadziei i zwycięstwa. Nabożeństwa ku jego czci sięgają początków chrześcijaństwa. Jezus Chrystus oddał swoje życie w Wielki Piątek na Drzewie Krzyża w dowód miłości do nas – mówi ksiądz Stanisław Gniedziejko.
W roku 70 Jerozolima została zdobyta i zburzona przez Rzymian. Prześladowania religii Chrystusa trwały prawie 300 lat. Po ich ustaniu matka cesarza rzymskiego Konstantyna I Wielkiego, święta Helena, około 320 roku nakazała poszukiwania Krzyża, na którym umarł Jezus Chrystus. Krzyż odnaleziono 14 września 320 roku. Na pamiątkę tego wydarzenia zbudowano w Jerozolimie na Golgocie dwie bazyliki: Męczenników (Martyrium) i Zmartwychwstania (Anastasis). Bazylika Męczenników nazywana była także Bazyliką Krzyża. 13 września 335 r. odbyło się uroczyste poświęcenie i przekazanie miejscowemu biskupowi obydwu bazylik.
Na tę pamiątkę obchodzono co roku 13 września uroczystość Podwyższenia Krzyża Świętego. Później przeniesiono to święto na 14 września – najpierw dla tych kościołów, które posiadały relikwie Krzyża, potem zaś dla całego Kościoła Powszechnego.
Istotą święta jest ukazanie tajemnicy krzyża jako ceny zbawienia człowieka. Przypomina znaczenie krzyża jako symbolu chrześcijaństwa. Poprzez mękę i śmierć na krzyżu Chrystus dokonał zbawienia świata, umarł za grzechy wszystkich ludzi, aby dać im nadzieję na życie wieczne.
Do znaczenia przesłania, które niesie krzyż, wielokrotnie nawiązywał papież Jan Paweł II, święty Kościoła katolickiego. Podczas podróży apostolskiej do ojczyzny w 1997 roku, w homilii podczas mszy odprawionej pod Wielką Krokwią w Zakopanem, odniósł się do krzyża stojącego na Giewoncie od początku XX wieku. Ojciec Święty apelował do Polaków, aby nie wstydzili się wiary.
W Zakopanem w 1997 roku Jan Paweł II podkreślił, że krzyż górujący nad Giewontem jest znakiem wiary przodków i nadziei dla współczesnych Polaków. Wzywał do obrony krzyża „od Tatr aż do Bałtyku”.
Do roli krzyża jako symbolu ludzkich wyborów i systemu wartości, Jan Paweł II nawiązał też podczas pielgrzymki do ojczyzny w 1995 roku. W homilii wygłoszonej w Skoczowie papież zachęcał rodaków, aby solidarnie i z wiarą podjęli odpowiedzialność za życie osobiste i przyszłość kraju.
Od początków chrześcijaństwa krzyż był wyznaniem wiary, traktowany jako credo katolickie. Ojcowie Kościoła podkreślali, że jest symbolem, w którym zawierają się najistotniejsze prawdy wiary chrześcijańskiej. Słowami podkreślano wiarę w Boga w Trójcy Świętej jedynego, a ruchem ręki – zbawienie przez Chrystusową mękę i śmierć.
Znak krzyża rozpoczyna i kończy modlitwę chrześcijanina. W liturgii jest gestem błogosławieństwa. W szczególny sposób cześć krzyżowi jest oddawana w Wielki Piątek. Podczas liturgii kapłan śpiewa: „Oto drzewo krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata”, ukazując je wiernym. Ci odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem”.
Kult Krzyża Świętego w naszym kraju sięga najdawniejszych czasów, świadczą o tym nazwy miejscowości i kościołów. Obecnie najbardziej znane jest sanktuarium na Łysej Górze pod Kielcami. Tam są przechowywane drzazgi Krzyża Świętego, podarowane benedyktynom w XI wieku przez świętego Emeryka, syna świętego Stefana, króla Węgier. Od tej relikwii i klasztoru pochodzi nazwa „Góry Świętokrzyskie”.
IAR
