Premierowy pokaz dokumentu w reżyserii Jacka Papisa „Polmission. Tajemnice paszportów” odbędzie się w Warszawie. To nowy film o działaniach polskiego rządu w Londynie na rzecz ratowania Żydów, skazanych na zagładę przez Niemców w czasie II wojny światowej.

Dokument zostanie pokazany (g. 19.00) na I Międzynarodowym Festiwalu Filmowym o Totalitaryzmach „Echa Katynia”, który organizuje Instytut Pamięci Narodowej. Dyrektor Biura Edukacji IPN Adam Hlebowicz wyjaśnił, że film jest rozwinięciem dokumentu „Paszporty Paragwaju”, który ukazywał działalność berneńskiej grupy polskich dyplomatów na czele z ambasadorem Aleksandrem Ładosiem. Wytwarzała ona fałszywe paszporty państw Ameryki Południowej, by w ten sposób ratować Żydów skazanych na śmierć przez Niemców.

– Z filmu z dowiemy się, jak ta akcja była szeroka. Ciągle odkrywamy też kolejne jej elementy, które pozwalały na pomoc co najmniej kilku tysiącom Żydów, których uratowano. W filmie Jacka Papisa zobaczymy, że akcja polskich dyplomatów to nie tylko Grupa Aleksandra Ładosia i jego współpracowników, ale że to była zorganizowana, przemyślana akcja polskiego rządu na uchodźstwie – mówił Adam Hlebowicz.

Podkreślił, że film ukazuje też zaskakującą skalę pomocy polskiego rządu w Londynie Żydom.

– Polskie władze, przegnane z Polski przez okupanta jednego i drugiego, zbiegły do Francji, potem do Wielkiej Brytanii i stamtąd na odległość podejmowały akcje ratowania polskich obywateli żydowskiego pochodzenia. Film pokazuje, jak szeroki był to wymiar, ponieważ będziemy nie tylko w Szwajcarii, w Polsce, na Litwie, ale będziemy w Stanach Zjednoczonych, w Izraelu, a nawet w Japonii – zapowiedział dyrektor Biura Edukacji IPN.

Producent filmu Robert Kaczmarek wyjaśnił, że w dokumencie zostały przedstawione konkretne działania, jakie podejmował polski rząd w Londynie i polscy dyplomaci, by ratować Żydów. Między innymi było to finansowanie fałszywych dokumentów.

– Za te dokumenty trzeba było płacić, część pieniędzy przychodziła z Londynu od rządu polskiego, część ze środowisk żydowskich. W Szwajcarii zrobiono jeszcze jedną szalenie istotną rzecz. Polska placówka udostępniła organizacjom żydowskim kanał dyplomatyczny, dzięki któremu mogli się porozumiewać ze środowiskami żydowskimi w Stanach Zjednoczonych, co było szalenie istotne, bo w ten sposób umożliwiono komunikację, a za tym szło przesyłanie środków, informowanie się nawzajem, gdzie i jakie zostały podjęte działania – przypomniał Robert Kaczmarek.

Po projekcji, o godz. 20.00 zaplanowano debatę z udziałem twórców filmu, wiceprezesa IPN Mateusza Szpytmy oraz byłego ambasadora w Szwajcarii Jakuba Kumocha na temat pomocy, jakiej polskie władze udzielały Żydom podczas II wojny światowej. Debatę będzie można oglądać na kanale IPNtv na Youtube.

IAR