Robert Bąkiewicz, lider Ruchu Obrony Granic, był gościem Radia Warszawa. W rozmowie z Bartłomiejem Graczakiem poruszył kluczowe tematy związane z bezpieczeństwem zachodniej granicy Polski, obecnością funkcjonariuszy oraz rosnącymi napięciami między stroną polską a niemiecką.

Kontrole graniczne to medialna fasada?

 

Od niedawna na zachodniej granicy obowiązują czasowe kontrole. Rząd przedstawia je jako element wzmacniania bezpieczeństwa. Robert Bąkiewicz uważa jednak, że to działanie ma głównie charakter wizerunkowy. W jego opinii to działanie, które nie przekłada się na realne efekty. Choć w punktach kontrolnych pojawiła się Żandarmeria wojskowa, straż graniczna i policja, wciąż wiele przejść pozostaje poza nadzorem.

 

Miejscowi mieszkańcy cieszą się na widok polskich mundurów. Jednak sama obecność funkcjonariuszy nie wystarczy, gdy nie wszystkie drogi są monitorowane. Bąkiewicz zauważa, że równie ważna co liczba patroli, jest ich rozmieszczenie.

 

Wolontariusze pod presją

 

Wolontariusze Ruchu Obrony Granic regularnie monitorują newralgiczne odcinki granicy. Zbierają informacje o nielegalnym przerzucie migrantów, współpracują z mieszkańcami i rejestrują sytuacje podejrzane. Niestety ich działania spotykają się z agresywną reakcją ze strony niemieckich funkcjonariuszy.

 

Jak relacjonuje Bąkiewicz, doszło do sytuacji, w której niemiecka policja oślepiała wolontariuszy latarkami i laserami. Pojawiły się też próby zatrzymań na terytorium Polski. Te incydenty budzą niepokój i skłaniają do pytań o rzeczywisty zakres współpracy służ granicznych obydwu państw.

 

Zakaz nagrywania jako forma cenzury

 

Robert Bąkiewicz odnosi się również do kwestii zakazu rejestrowania obrazu i dźwięku w okolicach granicy. Jego zdaniem takie ograniczenia są niepokojące i mogą służyć jako narzędzie do ograniczania swobód obywatelskich.

 

Choć oficjalnie ogłoszono, że decyzje będą zależeć od funkcjonariuszy na miejscu, praktyka może okazać się wybiorcza. W efekcie niektóre media będą mogły nagrywać, inne zostaną zepchnięte na margines. Taka sytuacja rodzi pytania o równe traktowanie i o jawność działań państwa.

 

Infrastruktura krytyczna i selekcja mediów

 

Rząd ogłosił, że przejścia graniczne zostaną objęte statusem „infrastruktury krytycznej”. W teorii ma to zapewnić dodatkowe bezpieczeństwo. W praktyce może prowadzić do ograniczenia praw dziennikarzy i obywateli.

 

Bąkiewicz podkreśla, że media lewicowo-liberalne swobodnie filmują przejścia. Tymczasem dziennikarze niezależni i społecznicy muszą liczyć się z mandatami i wnioskami do prokuratury. To jego zdaniem pokazuje wyraźną asymetrię traktowania.

 

Społeczna mobilizacja działa

 

Mimo wielu przeciwności, wolontariusze nie zamierzają się wycofać. Bąkiewicz apeluje o dalsze wspieranie działań obywatelskich. Podkreśla, że społeczna kontrola to fundament demokracji i silnego państwa.

 

Ruch Obrony Granic sięga po nowe metody działania. Po zakazie użycia dronów, rozpoczęto patrolowanie rzek pontonami. Jak sam lider Ruchu przyznaje, to odpowiedź zarówno poważna, jak i ironiczna.

 

Społeczna presja przynosi efekty

 

Bąkiewicz przekonuje, że to właśnie działania oddolne zmusiły rząd do wprowadzenia kontroli. Nawet jeśli mają one głównie wymiar propagandowy, to jednak pokazują siłę presji społecznej.

 

Europa – jego zdaniem – obawia się, że model obywatelskiej aktywności rozleje się poza granice Polski. Dlatego podejmowane są próby zniechęcenia, uciszania i zastraszania aktywistów.

 

Na zakończenie rozmowy Robert Bąkiewicz podkreślił, że mimo presji, trzeba działać. – Jeśli państwo funkcjonuje dobrze, wspierajmy je. Jeśli jednak nie, musimy je rozliczać – dodał stanowczo.

GK