W ramach audycji Radiowego Uniwersytetu Teologicznego (Szkoła RUT), emitowanej na antenie Radia Warszawa, Grzegorz Kozłowski gościł wybitnego teologa, ks. prof. Marka Tatara. Rozmowa skupiła się na zagadnieniach duchowości chrześcijańskiej, zadając fundamentalne pytania o naturę człowieka, jego relację z Bogiem i rolę kierownictwa duchowego w rozwoju wiary.

Człowiek – dusza z ciałem czy ciało z duszą?

Jednym z głównych tematów rozmowy było pytanie o istotę ludzkiej natury: „Czy jesteśmy duszą z ciałem, czy ciałem z duszą?”. Ks. prof. Tatar wyjaśnił, że odpowiedź na to pytanie zależy od światopoglądu i systemu wartości. Mimo, że katolicka odpowiedź jest jedna i jasna, dziś spotykamy się z różnymi poglądami i czasami skrajnymi modelami myślenia na temat tego czym jest człowiek. Materialiści postrzegają człowieka jedynie przez pryzmat cielesności. Chrześcijańska antropologia widzi go jednak jako jedność ciała, duszy i ducha, stworzoną przez samego Boga.

 

„Zupełnie inaczej będzie patrzył na człowieka ktoś, kto sięga do objawienia. Kto opiera się na prawdzie, że człowiek pochodzi od Boga. Zarówno pod względem cielesnym czyli materialnym, jak również pod względem psychicznym czy duchowym” – wyjaśniał ks. prof. Tatar.

 

Odwołując się do podejścia chrześcijaństwa wschodniego, ks. profesor zaznaczył, że człowiek to „duch wcielony”, co podkreśla dominującą rolę duchowości w życiu ludzkim. Zaznaczył także, że cielesność jest przemijająca, podczas gdy duchowość posiada charakter nieskończony. W kontekście nauki św. Tomasza z Akwinu wskazał, że dusza jest zasadą ożywiającą ciało, co każe patrzeć na człowieka w sposób integralny, całościowy.

Duchowość chrześcijańska a mistyka

Ks. prof. Tatar zwrócił uwagę na złożoność zagadnień duchowości chrześcijańskiej. Przywołał dzieła takich postaci jak św. Jan od Krzyża czy św. Teresa z Ávili, którzy szczegółowo opisywali drogę do zjednoczenia z Bogiem.

 

„Mistyk na najwyższym etapie tęskni za śmiercią, ale nie dlatego, że nie kocha życia, lecz dlatego, że zasmakował już tu na ziemi pewnego stanu zjednoczenia z Bogiem” – tłumaczył ks. Tatar. Wyjaśnił, że mistycyzm jest głęboką formą duchowości, wymagającą dojrzałości i przygotowania, ale każdy wierny może rozpocząć swoją podróż od prostych praktyk, takich jak modlitwa czy czytanie Pisma Św.

 

Przypomniał też, że nawet najwyższe stany zjednoczenia z Bogiem, opisywane przez mistyków jako „małżeństwo duchowe” czy „zjednoczenie przeistaczające”, nie oznaczają pełnej wolności od możliwości grzechu. Jednak praktycznie, ci którzy doświadczyli tego stanu, nie chcą i w pewnym sensie przez to nie mogą już odwrócić się od Boga.

Rola kierownictwa duchowego

Kolejnym ważnym tematem rozmowy było kierownictwo duchowe. Ks. prof. Tatar podkreślał, że posiadanie stałego spowiednika lub kierownika duchowego jest ogromnym wsparciem na drodze wiary. „Kierownik duchowy musi żyć z Bogiem i być otwartym na Jego prowadzenie” – mówił. Wyjaśnił, że taka osoba pomaga nie tylko w pogłębieniu życia duchowego, ale także w rozwiązywaniu trudności i konfliktów natury duchowej.

Przywołując św. Teresę z Ávili, ks. Tatar zaznaczył, że wybór kierownika duchowego powinien być dobrze przemyślany. „Jeśli masz do wyboru pobożnego i mądrego, wybierz mądrego” – cytował świętą, wskazując na znaczenie mądrości i wiedzy w prowadzeniu innych.

 

W rozmowie padła także przestroga przed zbytnim spoufaleniem się z kierownikiem duchowym. „Mądry i dojrzały kierownik duchowy nie może być kumplem. On musi mieć wolność powiedzenia prawdy bez narażania relacji” – dodał ks. Tatar.

 

Lekcja Divina: kontakt ze Słowem Bożym

Jedną z praktyk szczególnie polecanych przez ks. prof. Tatara jest Lekcja Divina – medytacja nad Pismem Świętym. Podkreślał, że jest to jedna z najstarszych metod modlitwy i rozważania Słowa Bożego.

 

„Nie chodzi o kolekcjonowanie modlitw, ale o pragnienie bycia z Bogiem” – wyjaśnił ks. Tatar. Lekcja Divina rozwija życie modlitewne i pozwala na głębsze zrozumienie Bożego planu wobec człowieka.

 

Lectio divina jest nie tylko modlitwą, to raczej styl życia, to zdolność czytania życia tak, jak czyta je Bóg. To zobaczenie w swoim życiu Boga, który przemawia do człowieka; Boga, który jest obecny w jego życiu. Bóg jest obecny w swoim słowie. Słuchając Jego słowa, czytając je, rozważając je, zbliżamy się coraz bardziej do tajemnicy Trójcy Świętej. Aby zrozumieć głębokie znaczenie Pisma trzeba być przekonanym, że jest to słowo Boga. Tylko zaś Duch Święty zna głębokości Boga (por. 1 Kor 2,10).

 

Dlatego żadne techniki poznania tekstu nie spowodują, że zrozumiemy w pełni Słowo Boże. Głębokie znaczenie Pisma jest tajemnicą znaną tylko Duchowi. Dlatego przed rozpoczęciem lectio divina należy poprosić Ducha Świętego o dar mądrości i zrozumienia słowa. Potrzeba również ciszy, aby to słowo usłyszeć. Benedykt XVI powiedział, że „słowo może być wypowiedziane i usłyszane jedynie w ciszy, zewnętrznej i wewnętrznej. Wielka tradycja patrystyczna poucza nas, że tajemnice Chrystusa wiążą się z milczeniem i tylko w ciszy Słowo może w nas zagościć” (Verbum Domini 66).

Praktyka życia duchowego w codzienności

Rozwój duchowy to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i otwartości na łaskę Bożą. Ks. prof. Tatar zwrócił uwagę na znaczenie prostych kroków, takich jak regularna modlitwa, uczestnictwo w sakramentach czy podejmowanie codziennych obowiązków z miłością. Przestrzegł jednak przed zbyt ambitnymi planami, które mogą prowadzić do zniechęcenia.

„W życiu duchowym, kto planuje od razu wejście na Everest, może mieć problemy z Gubałówką” – przestrzegł ks. Tatar, obrazowo wskazując na potrzebę stopniowości.

 

Wskazał również na konieczność rozwoju w duchu wspólnotowym. „Wspólnota wiernych jest miejscem, w którym uczymy się miłości i pokory” – zaznaczył, podkreślając znaczenie zaangażowania apostolskiego nawet w codziennych sprawach.

Podsumowanie i zaproszenie do refleksji

Audycja była inspirującą podróżą w głębię duchowości chrześcijańskiej. Ks. prof. Marek Tatar podzielił się nie tylko swoją wiedzą, ale także praktycznymi wskazówkami, jak rozwijać życie duchowe i pogłębiać relację z Bogiem.

Dla tych, którzy chcą pogłębić omawiane tematy, audycja jest dostępna na stronie Radia Warszawa. Zapraszamy do słuchania i odkrywania głębi wiary, która prowadzi do pełniejszego życia w światłości Bożej miłości.

 

 

GK