Dziś mija 81 lat od kiedy mieszkańcy okupowanej Warszawy zobaczyli po raz pierwszy znak Polski Walczącej, namalowany przez harcerzy.

Popularna „Kotwica” znalazła się na słupku ogrodzenia przy ówczesnej cukierni Lardellego. Symbol namalował prawdopodobnie harcmistrz Maciej Aleksy Dawidowski, pseudonim “Alek”. Ta historyczna postać została uwieczniona na kartach „Kamieni na szaniec” Aleksandra Kamińskiego.

– Harcerz miał wówczas 22 lata. Działał w organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Brał również udział w akcjach rozbrojeniowych w Oddziale Specjalnym Grup Szturmowych. Obok niego musimy pamiętać o postaci Anny Smoleńskiej posługującej się pseudonimem „Hania”. To ona była współautorką rozpoznawanego znaku. Był jednym z 27 zaprezentowanych komisji konkursowej w Biurze Informacji i Propagandy Okręgu Warszawa Armii Krajowej. Znak polskiej „Kotwicy” z pewnością na trwałe wpisał się w społeczną pamięć. Dobitniej można powiedzieć, że w pamięć narodową. Wynika to z historii i okoliczności, w których zaistniał. Niepodzielnie wiąże się z walką Polaków i trwaniem w oporze przeciwko niemieckiemu okupantowi. Ofiarą złożoną z myślą również o współczesnych – mówi Roksana Szczypta Szczęch z Oddziałowego Biura Edukacji IPN w Krakowie.

Pamięć o symbolu Polski Walczącej przetrwała w powojennej Polsce między innymi dzięki organizacji Solidarność Walcząca. Założona w 1982 roku przez Kornela Morawieckiego odwoływała się do dawnych tradycji. W 2014 roku Sejm uchwalił ustawę o ochronie znaku. Od 2019 roku również oznaka Wojsk Obrony Terytorialnej odwołuje się do tradycji polskiego podziemia. Symbol Polski Walczącej znalazł się w jej centralnej części, otoczony wieńcem z dębowych i laurowych liści.

Artur Chmielewski