Zmarł Wiesław Gołas, popularny aktor filmowy, teatralny i kabaretowy. Miał 90 lat.
Był znany z takich filmów jak: „Żona dla Australijczyka”, „Poszukiwany, poszukiwana”, czy seriali – „Czterej pancerni i pies” i „Kapitan Sowa na tropie”. Artysta wszechstronny, którego talent i kunszt aktorski przez wiele lat mogliśmy podziwiać na scenie, w filmie i w kabaretach. Sympatię widzów zdobył dzięki znakomitym rolom komediowym, choć stworzył też wiele świetnych kreacji dramatycznych. Znany z występów w kabarecie „Dudek” i „Kabarecie Starszych Panów”, wykonawca piosenki „W Polskę idziemy”, współtwórca kabaretu „Koń”. W czasie II wojny światowej działał w ruchu oporu, był członkiem „Szarych Szeregów”.
Popularność, a także uznanie krytyki przyniosła mu tytułowa rola w filmie „Ogniomistrz Kaleń” Ewy i Czesława Petelskich z 1961 roku. Ugruntowała ją kreacja tytułowego inspektora w serialu Stanisława Barei „Kapitan Sowa na tropie” z 1965 roku, który był jednym z pierwszych hitów naszej telewizji.
Łącznie Wiesław Gołas zagrał w niemal 100 filmach, wśród nich: „Dzięcioł”, „Brunet wieczorową porą”, „Nie ma róży bez ognia”, „Zaklęty dwór”, czy seriale – „Droga” i „Alternatywy 4”. Częściej odtwarzał role drugoplanowe, znakomicie portretując ciekawe i barwne postacie o wyrazistych charakterach. Występował w niewielkich, ale znaczących epizodach, kreując na przykład Franciszka w „Grze” Jerzego Kawalerowicza, piekarza w „Dziurze w ziemi” Andrzeja Kondratiuka, czy Stefana Czarnieckiego w „Potopie”.
W latach 1955-1985 występował na deskach warszawskiego Teatru Dramatycznego, potem – Polskiego. Współpracował ze znakomitymi reżyserami. U Konrada Swinarskiego wystąpił jako Brighella w „Księżniczce Turandot” Carla Gozziego, u Jana Świderskiego zagrał Korczakiewa w „Ożenku” Mikołaja Gogola, a w „Zemście” Aleksandra Fredry, reżyserowanej przez Gustawa Holoubka – swą ulubioną postać Papkina. Współpracował również z Kazimierzem Dejmkiem i Andrzejem Łapickim. Grał także w Teatrze Telewizji.
Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, między innymi w 2009 roku Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” .
Urodził się 9 października 1930 roku w Kielcach. Uczył się w szkole powszechnej na kieleckim Baranówku, potem uczęszczał do Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. W 1943 roku wstąpił do Szarych Szeregów, a następnie do Armii Krajowej. Miał pseudonim” Wilk”. Podczas jednej z akcji zdobywania broni w grudniu 1944 roku został aresztowany przez gestapo. Siedział w celi, gdzie wcześniej więziony był jego ojciec – działacz podziemia, po klęsce kampanii wrześniowej aresztowany, osadzony w więzieniu kieleckim, wywieziony następnie do obozu na Majdanku, gdzie zginął.
W 1954 roku Wiesław Gołas ukończył warszawską Państwową Wyższą Szkołę Teatralną i debiutował na scenie Teatru Dolnośląskiego w Jeleniej Górze rolą Papkina w „Zemście” Aleksandra Fredry oraz Walentyna Van Cucka w „Nie trzeba się zarzekać” Alfreda de Musseta. Od 1955 roku występował w warszawskim Teatrze Dramatycznym, następnie w Teatrze Polskim.
Karierę w filmie rozpoczął w 1954 roku u Andrzeja Wajdy epizodem niemieckiego żandarma w „Pokoleniu”. Potem wystąpił w obrazach między innymi u Stanisława Barei, Andrzeja Munka, Wojciecha Jerzego Hasa, Kazimierza Kutza, Jerzego Hoffmana i Antoniego Krauzego . Ogromną popularność zdobył dzięki występom w latach 1959-1966 w telewizyjnym „Kabarecie Starszych Panów” Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego. Zaśpiewał w nim wiele znanych piosenek, wśród nich: „Kapturek 62”, „Upiorny twist”, „No co ja ci zrobiłem?”, „Moja dziewuszka nie ma serduszka”, „Podła”.
Wiesław Gołas jest laureatem licznych nagród i wyróżnień. W 1966 roku uhonorowano go Srebrną Maską w plebiscycie „Expressu Wieczornego”, a w 2002 – statuetką „Gwiazda Telewizji Polskiej”, wręczoną z okazji 50-lecia TVP, za kreacje aktorskie w filmie i teatrze telewizji. W 2000 roku podczas V Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd. W 2006 otrzymał Nagrodę Honorową za cał okształt twórczości na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej Prowincjonalia we Wrześni.
Wiesław Gołas został odznaczony między innymi Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”.
W 2008 roku nakładem wydawnictwa „Świat Książki” ukazały się wspomnienia aktora „Na Gołasa”, spisane przez jego córkę Agnieszkę Gołas-Ners. Są one podsumowaniem jego kariery zawodowej, zawierają też wątki z życia prywatnego aktora.
IAR