31 sierpnia 1980 roku o godzinie 16.40, po 18 dniach strajku okupacyjnego w Stoczni Gdańskiej, po przystąpieniu do protestów solidarnościowych 700 zakładów pracy z całej Polski, a także po wielu dniach negocjacji strajkujących ze stroną rządową, zostało podpisane historyczne porozumienie. Otworzyło drogę do powstania Solidarności i rozpoczęło przemiany ustrojowe w Polsce.

 

Okolicznościowe spotkanie w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej (godz.11:00) rozpocznie główne obchody 41. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania NSZZ „Solidarność”.

 

Podczas spotkania zostaną wręczone odznaczenia państwowe i Krzyże Wolności i Solidarności. Otrzyma je 56 osób, to działacze opozycji wobec dyktatury komunistycznej z lat 1956-1989. W imieniu prezydenta Andrzeja Dudy odznaczenia wręczy prezes IPN Karol Nawrocki. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej) otrzyma Konrad Hugo Ałunowski.

 

O 14:00 w sali BHP rozpocznie się spotkanie rocznicowe dla zaproszonych gości, m.in. premiera Mateusza Morawieckiego. Uczniom zostaną wręczone stypendia NSZZ „Solidarność”.

 

Po uroczystości jej uczestnicy złożą kwiaty koło Bramy nr 2 Stoczni Gdańskiej (godz.16:00), a następnie wezmą udział we Mszy świętej za ojczyznę (godz.17:00) w bazylice św. Brygidy w Gdańsku.

 

Na placu Solidarności w Gdańsku o 13.30 odbędzie się prezentacja ponad 200 plansz wystawy plenerowej IPN „TU rodziła się Solidarność”. Uroczystego otwarcia dokona prezes IPN Karol Nawrocki. Ekspozycja będzie otwarta dla zwiedzających do 29 października.

 

– Wydarzenia sierpnia 1980 „były wspaniałym triumfem wolności i solidarności, dwu ideałów tworzących rdzeń polskiego etosu narodowego i państwowego – stwierdza prezydent Andrzej Duda w posłaniu na obchody 41. rocznicy strajków robotniczych z sierpnia 1980 roku.

 

Prezydent podkreśla, że był to jeden z przełomowych momentów w historii Polski, a „niezgoda na niesprawiedliwość, niewolę, poniżenie i przemoc, trudy życia w ustroju ignorującym podstawowe ludzkie potrzeby i aspiracje, a wreszcie nadzieja, którą rok wcześniej tchnął w swoich rodaków papież Jan Paweł II”- przyczyniły się do rozwoju zdarzeń, które odmieniły Polskę i Polaków.

 

Andrzej Duda przypomina, że w protestach wzięło udział ponad 700 tysięcy pracowników z prawie siedmiuset zakładów w całym kraju.

 

– Wsparli strajkujących w Gdańsku i Szczecinie, ponieważ poczuli ogromną siłę płynącą z jedności. Siłę, która przeraziła funkcjonariuszy komunistycznego reżimu i zmusiła ich do uznania robotniczych postulatów– podkreśla.

 

.Prezydent wspomina, że „szczególnym świętem odradzającej się polskiej wolności był I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”, obradujący równo cztery dekady temu w gdańskiej hali Olivia”.

 

– Tamto historyczne zgromadzenie było świadectwem, że w sprawach najważniejszych, dotyczących dobra wspólnego i przyszłości kraju, Polacy potrafią się porozumieć. Blisko 900 delegatów uchwaliło wtedy szereg ważnych dokumentów– dodaje.

 

– Jestem przekonany, że dziedzictwo Sierpnia 1980 roku jest i pozostanie dla nas cenną inspiracją. Niech wolnościowy, braterski, na wskroś polski duch tamtych pamiętnych wydarzeń towarzyszy nam na co dzień. A szczególnie w chwilach, gdy razem decydujemy o losie Rzeczypospolitej – napisał prezydent Andrzej Duda w posłaniu na obchody 41. rocznicy strajków robotniczych z sierpnia 1980 roku.

 

Strajk w Stoczni Gdańskiej, rozpoczęty 14 sierpnia przez robotników związanych z Wolnymi Związkami Zawodowymi (tworzone w konspiracji od 1978 roku): Jerzego Borowczaka, Bogdana Felskiego i Ludwika Prądzyńskiego, odegrał ogromna rolę w sierpniu 1980 roku. Gdańsk stał się nieformalnym centrum akcji protestacyjnej. Kilka wydziałów stoczni zastrajkowało także w obronie Anny Walentynowicz, dyscyplinarnie zwolnionej z pracy, za niezależną działalność związkową. Wkrótce w Stoczni Gdańskiej pojawił się elektryk Lech Wałęsa, zwolniony z pracy w 1976 roku, i stanął na czele strajku.

 

To właśnie w Stoczni Gdańskiej, poza postulatami ekonomicznymi, wysunięto również żądania o charakterze politycznym. Sformułowano 21 postulatów, dotyczących między innymi powołania niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych, co stało się potem punktem wyjścia do utworzenia NSZZ „Solidarność”, a także zagwarantowania prawa do strajku.

 

W 2005 roku Sejm ustanowił 31 sierpnia świętem państwowym. Jest to Dzień Solidarności i Wolności.

 

IAR