23 lutego 1998 roku Polska ratyfikowała konkordat z Watykanem, czyli umowę regulującą stosunki między państwem a Kościołem katolickim.

Dokumenty w Warszawie podpisał prezydent Aleksander Kwaśniewski, w Rzymie – papież Jan Paweł II. Konkordat wszedł w życie dwa miesiące później – 25 kwietnia.

Dokument czekał na ratyfikację 5 lat. Umowa między Rzeczpospolitą a Stolicą Apostolską została zawarta w 1993 roku. Napotkała silny opór lewicy. Partie – Sojusz Lewicy Demokratycznej i Unia Pracy – starały się wszelkimi sposobami proceduralnymi nie dopuścić do przyjęcia przez parlament ustawy ratyfikacyjnej. Sejm zgodził się na to 8 stycznia 1998 roku.

23 lutego w procesie ratyfikacji uczestniczyli: premier Jerzy Buzek, marszałkowie Sejmu i Senatu oraz nuncjusz apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk. Po złożeniu podpisu prezydent Aleksander Kwaśniewski powiedział, że zostały wyjaśnione wszelkie wątpliwości, dotyczące zapisów konkordatu.

Nuncjusz apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk, obecny zarówno przy podpisaniu, jak i ratyfikacji konkordatu, podkreślił, że ułatwi on współpracę Kościoła i państwa, a zyskają na tym zwykli ludzie.

Konkordat został zawarty 28 lipca 1993 roku za rządów premier Hanny Suchockiej. Składając wówczas podpis pod dokumentem, szef polskiej dyplomacji Krzysztof Skubiszewski (zm. 2010) powiedział, że jest to dla Polski moment historyczny.

Konkordat składa się z preambuły i 29 artykułów. Gwarantuje, że państwo i Kościół katolicki są niezależne i autonomiczne. Kościołowi daje prawo swobodnego sprawowania kultu religijnego, prowadzenia przedszkoli, szkół i wyższych uczelni oraz świadczenia posługi duszpasterskiej w więzieniach i szpitalach. Dokument mówi, iż żołnierze wyznania katolickiego są objęci opieką duchową w ramach ordynariatu polowego.

Na podstawie konkordatu małżeństwa zawarte w Kościele są traktowane na równi ze związkami cywilnymi. Prawo przewiduje możliwość zawarcia tylko ślubu kościelnego, który pociąga za sobą takie same skutki, jak w wypadku związku cywilnego.

Polski konkordat stał się wzorem dla umów międzynarodowych zawieranych później przez Stolicę Apostolską z innymi państwami postkomunistycznymi, jak Węgry, Słowacja, Litwa czy Estonia.

IAR