Na warszawskiej Woli odbędą się uroczystości upamiętniające zamordowanych przez Niemców Polaków.

Uroczystość rozpocznie się w poniedziałek o godzinie 18.00 przy pomniku Pamięci 50 tysięcy Mieszkańców Woli Zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego 1944 roku w rozwidleniu ulicy Leszno i alei „Solidarności”.

Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski przypomina, że wymordowanie ludności Woli było tylko częścią zbrodni niemieckich popełnionych na cywilach podczas Powstania Warszawskiego. Do dziś, tłumaczy dyrektor Muzeum, „borykamy się z tym ludobójstwem szczególnie na Woli czy Ochocie, bo Niemcy zabijając warszawiaków, zabijali też o nich pamięć. Zabijanie całych kwartałów powodowało nie tylko, że ginęli ludzie ale też pamięć. Do dziś połowa cywilnych ofiar Powstania Warszawskiego nie ma imienia i nazwiska”.

Do zbrodni na cywilnej ludności Woli doszło między 5 a 7 sierpnia. Niemcy, mieszkańców dzielnicy zabijali w masowych egzekucjach, mordowali rannych w szpitalach i dopuszczali się gwałtów, w ten sposób realizując rozkaz Adolfa Hitlera, nakazujący zburzenie stolicy Polski i wymordowanie wszystkich ludzi.

Walczący między innymi na Woli w batalionie „Chrobry I” Zbigniew Galperyn wspomina, że niemieckie zbrodnie na ludności Woli był przerażające i budziły jeszcze większą wolę walki. Weteran mówi, że do powstańców wiadomości o zbrodniach niemieckich dotarły już 3 sierpnia, wiedzieliśmy „o wypędzaniu z mieszkań na podwórka i rozstrzeliwaniu wszystkich mieszkańców, dlatego z większą jeszcze determinacją wściekłością walczyliśmy z Niemcami, to była jakaś zemsta, za to, co zrobili ludności cywilnej na Woli”.

Działaniami eksterminacyjnymi na Woli dowodził SS-Gruppenführer Heinz Reinefarth. Oprócz formacji niemieckich, pod rozkazami miał także Ukraińców i Rosjan. Po zakończeniu wojny nikt ze sprawców rzezi na Woli nie poniósł odpowiedzialności za popełnione czyny.

Obchody upamiętniające tragedię mieszkańców Woli zakończy Marsz Pamięci, w którym uczestnicy uroczystości przejdą na Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli, gdzie zostały złożone prochy i szczątki mieszkańców stolicy. Tam, przy wystawie „Zachowajmy ich w pamięci”, poświęconej ofiarom cywilnym Powstania Warszawskiego, zostaną zapalone znicze. W sierpniu i wrześniu 1944 zginęło lub zostało zamordowanych około 180 tysięcy mieszkańców stolicy.

IAR