„Jesteśmy bardzo bliscy porozumienia ze stroną czeską w sprawie kopalni Turów” – poinformował w nocy w Brukseli, gdzie odbywa się szczyt UE, premier Mateusz Morawiecki. W wyniku porozumienia Czesi mają wycofać pozew w tej sprawie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Wstępne porozumienie zakłada, że Polska zainwestuje 45 milionów euro w wieloletnie projekty na tym obszarze – poinformował premier Mateusz Morawiecki.

– Zgodziliśmy się również na powołanie komisji eksperckiej, która będzie badała środowiskowe kwestie związane z odkrywką. PGE przeprowadzi również, do końca, inwestycję ekranu doziemnego, który do pewnego stopnia będzie eliminował odpływ wody. Z drugiej strony Polska Grupa Energetyczna będzie prowadziła prace przy wałach, które mają zapobiegać przedostawaniu się pyłków na stronę czeską – dodał szef polskiego rządu.

Dziś przed południem rzecznik rządu Piotr Mueller poinformował, że w trakcie wczorajszego spotkania zespołu roboczego ustalono ramy umowy między Polską i Czechami. Strona czeska zadeklarowała wycofanie skargi do TSUE.

Wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński wyraził nadzieję, że rozmowy premierów Polski i Czech rozwiążą spór w sprawie kopalni Turów. Wskazał, że spotkania Mateusza Morawieckiego i Andreja Babisza powinny przynieść korzystne rozwiązania dla obu krajów, a współpraca strategiczna wciąż będzie się rozwijać. Wiceminister podkreślił, że na świecie nie ma dwóch państw, zwłaszcza sąsiadujących ze sobą, które zgadzałyby się ze sobą we wszystkim i miały wspólne spojrzenie na każdy temat. Wskazał, że w sprawie kopalni Turów istotne były wewnętrzne interesy polityczne Czechów.

Wyjaśniał również, że politycy regionów przygranicznych wykorzystali politycznie tę sytuację, by eskalować spór.

– Rozmowy ze stroną czeską były prowadzone na wielu poziomach od długiego czasu, niestety do wczoraj nie mogły zakończyć się powodzeniem prawdopodobnie z tego powodu, że część polityków czeskich zależało na eskalacji tego sporu na użytek krajowych potrzeb politycznych – mówił Paweł Jabłoński.

Wicepremier Jacek Sasin poinformował, że intencją rządu jest, by zespół kopalni i elektrowni Turów funkcjonował co najmniej do końca koncesji, czyli do 2044 roku. Podczas wizyty w Bogatyni Jacek Sasin powiedział, że dokumenty strategiczne dotyczące procesu odchodzenia w Polsce od produkcji energii elektrycznej z węgla kamiennego i brunatnego aż do połowy wieku są gotowe i będą przedmiotem konsultacji społecznych. Po przyjęciu przez rząd dokument stworzy perspektywę dla załóg, pokaże jaki będzie harmonogram wyłączania poszczególnych bloków – mówił Jacek Sasin podczas spotkania z dziennikarzami.

Minister aktywów państwowych podkreślił, że w żadnym wypadku, nie mogą to być zmiany gwałtowne. Jego zdaniem „próbą dzikiej transformacji” byłoby uwzględnienie postanowienia TSUE. Jacek Sasin dodał, że nie tyle oznaczałoby to wstrzymanie wydobycia na pewien czas, ale zlikwidowanie kopalni i elektrowni.

We wspólne projekty inwestycyjne zaangażowane będą oba rządy, samorządy oraz Polska Grupa Energetyczna. Wiceminister aktywów państwowych Artur Soboń powiedział, że górna granica wspólnego zaangażowania została określona na 40-45 milionów euro. Na razie proporcje w jakich strony poniosą koszty nie zostały jeszcze ustalone.

21 maja, po skardze czeskich władz, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nakazał, by w Turowie wstrzymano wydobycie. Czechy uważają bowiem, że kopalnia ta ma negatywny wpływ na środowisko przy przygraniczu, obniżył się np. poziom wód. Strona polska uważa tymczasem, że wstrzymanie tam wydobycia doprowadziłoby do katastrofy ekologicznej i energetycznej – Turów wytwarza bowiem do 7% polskiej energii.

IAR